تأمّلی در صفات امیرالمؤمنین صلوات الله علیه

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيم‏»

«أُفَوِّضُ أَمْري إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصيرٌ بِالْعِبادِ».[1]

«رَبِّ اشْرَحْ لي‏ صَدْري * وَ يَسِّرْ لي‏ أَمْري * وَ احْلُلْ عُقْدَةً مِنْ لِساني‏ * يَفْقَهُوا قَوْلي‏».[2]

«اللَّهُمَّ وَ أَنْطِقْنِي بِالْهُدَى وَ أَلْهِمْنِي التَّقْوَى».[3]

مقدّمه

هدیه به پیشگاه باعظمت امیرالمؤمنین علیه أفضل صلوات المصلّین صلواتی هدیه بفرمایید.

اللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم.

عرض ادب و ارادت و خاکساری و تبریک به پیشگاه مقدّس و مبارک حضرت بقیّة الله الأعظم روحی و ارواح العالمین له الفداه و عجّل الله تعالی فرجه الشّریف صلوات دیگری محبّت بفرمایید.

اللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم.

هدیه به پیشگاه امام امّت، شهیدان عظیم الشأن از صدر اسلام تا شهدای مدافع حرم و شهدای اخیر و ارواح طیّبه‌ی ربّانییّن، آن‌هایی که ما را بر سرِ سفره‌ی اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین نشاندند، شاعران اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین، مادحان اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین، مرحوم آیت الله حق‌شناس صلوات دیگری محبّت بفرمایید.

اللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم.

عجز همه در برابرِ فضائل امیرالمؤمنین صلوات الله علیه

صحبت از امیرالمؤمنین صلوات الله علیه مشکل است، جهت مشکل بودن این امر هم فقط ضعفِ گوینده نیست که البته گوینده بیچاره است، عظمتِ آن آقاست که معانیِ عظیمِ حقایق او در ظرف الفاظ نمی‌گنجد، الفاظ از اینکه به او دلالت کنند بیچاره هستند، قابل بیان نیست و به وصف نمی‌آید. معصومین علیهم السلام معمولاً وقتی وارد مدح او شدند اظهار عجز کرده‌اند، در صدر معصومین حضرت ختم المرسلین صلوات الله علیه قریب به این مضمون فرموده‌اند که اگر بخواهم عامیانه ترجمه کنم «علی جان! داغِ این موضوع به دل من ماند که بتوانم تو را به مردم معرّفی کنم، اگر به سمت تو بروم که قدری از حقایق تو را بگویم، مردم اشتباهی به سمتی می‌روند که برای عیسی بن مریم رفتند و اگر کمتر هم بگویم که شأن تو أجلّ است». امام هادی صلوات الله علیه هم همینطور فرموده‌اند.

اگر بخواهیم در میان ائمه سلام الله علیهم أجمعین یک امام را مداح امیرالمؤمنین صلوات الله علیه درنظر بگیریم، او امام هادی روحی له الفداه است.

امام هادی صلوات الله علیه چند زیارت برای امیرالمؤمنین صلوات الله علیه دارند، نام یکی از آن‌ها زیارت غدیریه است که زیارت خیلی شگفت و عجیبی است، امام هادی صلوات الله علیه این زیارت را در یک مجلس بالای قبر مبارک امیرالمؤمنین صلوات الله علیه خوانده‌اند و امام هادی صلوات الله علیه در آنجا کاری کرده‌اند که امثالِ منِ بیچاره بفهمیم اینکه خدای متعال اجازه بدهد نام امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را به زبان بیاوریم، روز قیامت خواهیم دید که خیلی منّت گذاشته است؛ امام هادی صلوات الله علیه با یک شوری… معمولاً هر فقره‌ای که شروع می‌کنند با «مَولایَ» به معنای «مولای من» شروع می‌کنند. در بخش غدیرِ این زیارتنامه به امیرالمؤمنین صلوات الله علیه عرض می‌کند که خدا شما را در امروز مولای من و مولای مؤمنین قرار داد.

امام هادی صلوات الله علیه مفصل مدح کرده‌اند، در انتها اظهار عجز می‌کنند و به امیرالمؤمنین صلوات الله علیه عرض می‌کنند: «فِي مَدْحِ اللَّهِ تَعَالَى لَكَ غِنًى عَنْ مَدْحِ الْمَادِحِينَ» خدای متعال تو را مدح کرده است، تو نیاز نداری که کسی تو را مدح کند، «وَ تَقْرِيظِ الْوَاصِفِينَ» اصلاً چه کسی می‌تواند تو را مدح کند؟

کس را چه زور و زهره که وصف علی کند              جبار در مناقب او گفته هل اتی

اصلاً چه کسی می‌تواند مدح شما را بگوید؟

بقیه‌ی ائمه علیهم السلام هم همینطور اظهار عجز کرده‌اند. هر کسی به اینجا رسیده است بیچاره شده است.

وقتی اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین می‌خواستند رزق به آن‌ها عطا بشود، هم دستور می‌دادند و هم خودشان عمل می‌کردند، مدح امیرالمؤمنین صلوات الله علیه می‌فرمودند. مدح امیرالمؤمنین صلوات الله علیه هم برکاتی دارد، همانطور که همه‌ی اسماء و صفات الهی برکات است و اصلاً همه‌ی خیرات و برکات در اسماء و صفات الهی هست، خودِ مدح امیرالمؤمنین صلوات الله علیه بدونِ اینکه بخواهد چیز دیگری به آن ضمیمه بشود، خودِ آن جزو اهداف است، خودِ آن جزو آن چیزی است که به آن دستور داده شده است، این موضوع که باید چه آدابی داشته باشد هم بابی است.

ابتدا چند جمله از ولادت امیرالمؤمنین صلوات الله علیه عرض کنم که بحث خیلی جابجا نشود، بنده خودم را در فضائل امیرالمؤمنین صلوات الله علیه مانند غریقی در دریا می‌بینم که موج مدام او را به این طرف و آن طرف می‌برد، بنده باید خودم را کنترل کنم که بتوانم مسیری را حرکت کنم.

بشارتِ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم به امیرالمؤمنین صلوات الله علیه

از بدو خلقت بنی بشر هر نبی که به این دنیا می‌آمد به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم بشارت می‌داد، می‌گفتند اگر اینجا بیچارگی و ضعف هست، آخرالزمان پیغمبری می‌آید که نام او در آسمان شهره به «احمد» است…

قدیمی‌ها ابتدای منبر اینطور می‌گفتند: «الَّذِی سُمِّی فِی السَمَاءِ بِاَحْمَدِ وَ فِی الْأَرَضِینَ بِأَبِی‌الْقَاسِمِ المُصطَفَی مُحَمَّدٍ»…

هر پیغمبری آمد به پیامبر آخرالزمان بشارت داد، پیامبرِ آخرالزمان منجی و شفیع است، شفیع انبیاء است، «فَكَيْفَ إِذَا جِئْنَا مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ بِشَهِيدٍ»،[4] هر امّتی شهیدی دارد، شاهد اعمالی دارد، روز قیامت مردمِ او به سوی او سر کج می‌کنند و امید دارند که او بیاید و تأیید کند؛ «فَكَيْفَ إِذَا جِئْنَا مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ بِشَهِيدٍ»، هر امّتی شهیدی دارد، «وَجِئْنَا بِكَ عَلَى هَؤُلَاءِ شَهِيدًا» ای پیامبر! ما تو را آوردیم که شهید این انبیاء باشی.

روز قیامت انبیاء برای ارتقاء چشم به سوی پیامبر دارند، چون شفاعت فقط برای بخشش گناهان نیست، مهم‌تر از بخشش گناهان، برای ارتقاء است. اگر ما را به بهشت هم ببرند، اگر ما نتوانیم امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را ببینیم، برای ما بهشت نیست. لذا همه‌ی ما، ولو آن‌هایی که گنهکار نیستند، به شفاعت نیاز داریم، وگرنه ولو اینکه آنجا ویژه است و قابل قیاس با دنیا نیست، ولی جذابیت زیادی ندارد. انبیاء علیهم السلام هم که گنهکار نیستند، ولی آن‌ها هم برای ارتقاءشان به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم نیاز دارند، همه‌ی انبیاء علیهم السلام به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم بشارت داده‌اند، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم نقطه‌ی امید است، کانونِ همه‌ی توجّهاتِ همه‌ی امّت‌هاست، هر پیامبری که آمده است، از علامت‌های صدقِ نبوّتِ او، بشارتِ به ختم المرسلین است. مبشّر است.

هر پیامبر هم نذیر و بشیر است، نذیر است یعنی انذار می‌کند و می‌ترساند که عاقبت خطاکاری و کم‌کاری و گنهکاری جهنّم است و عقوبت است و غضب الهی است، یا دوری از رحمت خدا. از آن طرف هم به پیامبر ختم المرسلین بشارت می‌داده است.

خدا شاهد است که اگر ما همین را درک کنیم، از شعف خواهیم مُرد، از اینکه ما چشمِ امیدِ بنی‌بشر هستیم، همه به ما نگاه می‌کردند، همه آرزو داشتند که در دوران پیغمبرِ ختم المرسلین باشند، به نبوّت ختم المرسلین ایمان بیاورند.

همه‌ی انبیاء مبشّر هستند، همه‌ی انبیاء به این پیامبر مبشّر هستند.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم در مورد امیرالمؤمنین صلوات الله علیه فرمودند: «بَشَّرَنِی بِهِ رَبِّی عَزَّ وَ جَلّ»، وقتی خدا خواسته است به من بشارت بدهد، به من هم بشارتِ به علی داده است.

خدا می‌داند که انسان باید در برابر بعضی از جملات بایستد و برای آن جمله بمیرد.

وقتی که جناب ابوطالب سلام الله علیه از امیرالمؤمنین صلوات الله علیه خبر دادند

فدای جناب ابوطالب صلوات الله علیه بشوم که ایشان چه کلاسی دارند. وقتی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم به دنیا آمد، حضرت فاطمه بنت اسد روحی لَهَ الفداه می‌دوید تا اینکه خود را با سرعت به جناب ابوطالب صلوات الله علیه رساند، برای اینکه می‌خواست نفرِ اول باشد. آن کسی که انبیاء علیهم السلام هزاران سال به او بشارت داده‌اند، یعنی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم، به دنیا آمده است. حضرت فاطمه بنت اسد سلام الله علیها می‌دوید، وقتی خود را به جناب ابوطالب صلوات الله علیه رساند نفس نفس می‌زد، خواست بشارت بدهد که منجیِ عالم، رحمة للعالمین آمده است. به جناب ابوطالب صلوات الله علیه بشارت داد که آن کسی که همه منتظر او بودند به دنیا آمد.

وقتی جناب ابوطالب صلوات الله علیه شعفِ حضرت فاطمه بنت اسد سلام الله علیها را دید فرمود: «اِصْبِرِي سَبْتاً»[5] سی سال صبر کن، «أُبَشِّرْكِ بِمِثْلِهِ إِلاَّ اَلنُّبُوَّةَ» من هم به تو به کسی مثل او بشارت می‌دهم، مگر اینکه او نبی نیست.

جایزه‌ی بشارت به نبی، بشارت به امیرالمؤمنین صلوات الله علیه است.

خود امیرالمؤمنین صلوات الله علیه هم فرمودند که «مَا لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ آيَةٌ هِيَ أَكْبَرُ مِنِّي»،[6] اگر اسماء و صفات خدا بخواهد در ظرف دنیا تجلّی پیدا کند، دیگر بزرگتر از این نمی‌شود، بخدا قسم که خدا آیتی بزرگتر از من ندارد.

بعد فرمود: «وَ لاَ لِلَّهِ مِنْ نَبَإٍ أَعْظَمُ مِنِّي» خدا خبری بزرگتر از من ندارد.

خبری در این عالم بزرگتر از این خبر نیست، در این عالم شگفتی‌ای عجیب‌تر از این شگفتی نیست.

تعجّبِ امیرالمؤمنین صلوات الله علیه از امیرالمؤمنین صلوات الله علیه

ملائکه علم دارند، و چون علم دارند، تعجّب ندارند. تعجّب برای آدمِ جاهل است، تعجّب برای کسی است که خبر ندارد. قاعده‌ی فکاهی و جوک چیست؟ شما منتظر هستید که جمله‌ای را بشنوید، ناگهان سیرِ کلام و قصه عوض می‌شود و شما لبخند به لب می‌زنید. اگر علم داشته باشید دیگر نمی‌خندید. تعجّب برای کسی است که جهل دارد.

ملائکه علم دارند، اما امیرالمؤمنین صلوات الله علیه طوری شگفت‌انگیز بودند که در احد جبرئیل به محضر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم آمد و عرض کرد که ملائکه از این رفتارِ علی متعجّب هستند. «السَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا مَنْ عَجِبَتْ مِنْ حَمَلاَتِهِ فِي الْوَغَى مَلاَئِكَةُ السَّمَاوَاتِ»[7] سلام خدا بر آن کسی که ملائکه از حملات او شگفت‌زده شدند.

عجز کلمات از بیان فضائل امیرالمؤمنین صلوات الله علیه

امیرالمؤمنین صلوات الله علیه در هر جایی که باشند برکت را به آنجا می‌برند. امیرالمؤمنین صلوات الله علیه در خانه کعبه به دنیا آمدند، معصومین علیهم السلام به ما یاد دادند که بگوییم «السَّلامُ عَلَى مَنْ شُرِّفَتْ بِهِ مَكَّةُ وَمِنى»[8] سلام خدا بر تو که مکّه و منا را شرافت بخشیدی.

«آلوسی» مفسّر برجسته‌ای است، حوالی سال 1270 از دنیا رفته است، خاندان او هم خیلی به شیعه جسارت کرده‌اند، خود او هم خیلی بر علیه شیعه فعالیت کرده است. تفسیر مفصّلی دارد که حوالی سی جلد چاپ شده است، کتاب‌های دیگری هم دارد، هم خود او و هم پسر او و هم نوه‌ی او ردود زیادی بر ما دارند. آخرین سالی که زنده بود قصیده‌ای را شرح کرده است، آن قصیده برای «عبدالباقی أفندی» است که از نوادگان عمر است و مدح عمر نمی‌گفته است، همیشه مدح امیرالمؤمنین صلوات الله علیه می‌گفته است و عبارات عجیبی هم دارد.

ان شاء الله خدای متعال مرحوم استاد فاطمی‌نیا را رحمت کند که گاهی بعضی از ابیات او را می‌خواند. این «عبدالباقی أفندی» با ولعی مدح امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را می‌گفته است. قصیده‌ی بسیار مهمی دارد که مطلع آن این است: «أنتَ العلی الّذی» تو آن علی هستی که «فوق العُلَی رُفِعَا»، تو آن بلندی هستی که از بلندی بلندتر هستی.

اگر کسی بخواهد این را معنا کند باید آن بیت «ابن هانی اندلسی»، شاعر اسلامی بزرگ غرب که شاید کمتر از چهل سال عمر کرد ولی شعرای عرب را بیچاره کرده است، پایان‌نامه‌های دکتری زیادی برای این «ابن هانی اندلسی» نوشته‌اند، ابیات خیلی عجیبی دارد. او می‌گوید «النُّورُ أنتَ» نور تو هستی یا علی، «النّورُ أنتَ وَ نُورُ نُورٍ ظُلمَةٌ» نور تو هستی و هر نوری در برابر تو تاریک است، یعنی خورشید در برابر تو تاریک است!

وقتی امیرالمؤمنین صلوات الله علیه حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها را دفن کرد، به آسمان نگاه کرد و فرمود: آسمان زشت شده است.

«والفَوقُ أنتَ» بالا تو هستی «وَ کُلُّ فَوقٍ دُونُ» هر بالایی در برابرِ تو پایین است، علو ندارد.

«عبدالباقی» می‌گوید: «أنتَ العلی الّذی فوق العُلَی رُفِعَا»، تو آن علی بلند هستی که از بالای بلندی بالاتر هستی.

«صاحب بن عَبّاد» هم می‌گوید: «وَ قَالُوا عَلِیٌ عَلَی» گفتند علی چقدر بالا رفته است، چه مکارمی! چه صفاتی! «قُلتُ لا! فَإنَّ العُلَی بِعَلِیٍ عَلَی» علوّ و مکارم و شجاعت است که باید بگوید من مصداقی مانند علی دارم، پس بالا می‌روم.

شجاعت، کرامت، سخاوت، آقایی، کَرَم، افتخار می‌کنند که می‌گویند به علی بن ابیطالب هم این صفات را می‌گویند. با علی است که علوّ بالا رفته است.

می‌بینید که در کلام گیر وجود دارد و نمی‌شود کاری کرد. وقتی ادیبان به امیرالمؤمنین صلوات الله علیه رسیده‌اند لکنت زبان گرفته‌اند.

ابن ابی الحدید شاعر خیلی بزرگی است، ادیب برجسته‌ای است، خطیب مهمّی است، هفت قصیده‌ی بسیار عجیب راجع به امیرالمؤمنین صلوات الله علیه دارد که انسان حیرت‌زده می‌شود. مهم‌ترین قصیده‌ی او عینیّه است، یعنی قافیه‌ی آن «ع» است، این قصیده را هم دور ضریح امیرالمؤمنین صلوات الله علیه نوشته‌اند و هم دورِ داخلِ گنبد امیرالمؤمنین صلوات الله علیه نوشته شده است. عبارات خیلی عجیبی دارد. به چند عبارت او اشاره می‌کنم تا عجز را ببینید. می‌گوید:

يا بَرقُ إِنْ جِئتَ الغريَّ فقلْ لَهُ         أَتُراكَ تعلَمُ مَن بأَرضِكَ مُودَعُ

ای رعد و برق! اگر به منطقه‌ی «غَری» (یعنی منطقه‌ی قبر مبارک امیرالمؤمنین صلوات الله علیه) رفتی، به آن زمین بگو که ای زمین! آیا می‌دانی چه کسی اینجاست؟

فيكَ ابنُ عِمرانَ الكليمُ وبعدَهُ          عيسى يُقَفِّيهِ وأحمدُ يتبَعُ

اینجا موسی بن عمران است، عیسی بن مریم است، ابراهیم خلیل است، لبّ لبابِ همه‌ی عالم است، بلکه هر پیغمبری از او بهره‌ای برده است.

در ادامه می‌گوید این‌ها را بگو که

واللهِ لولا حيدرٌ ما كانتِ                 الدُّنيا ولا جَمَعَ البريةَ مجمَعُ

اگر حیدر نبود اصلاً دنیایی نبود…

أأقُولُ أنتَ سَمِيدَعٌ كَلاّ وَلا              حَاشَا لِمِثلِكَ أن يُقَال سَمِيدَعٌ

من به تو چه بگویم؟ من به تو بگویم بزرگوار؟ کریم؟ آقا؟ عظیم؟ شأن شما أجلّ است.

بَل أنتَ فِي يَومِ القِيَامَةٌ حَاكِمٌ          فِي العَالَمِينَ وَشَافِعٌ وَمُشَفَّعُ

بلکه تو سلطان روز جزا هستی، شفاعت می‌کنی و شفاعت تو هم مقبول است.

بعد با انکساری می‌گوید:

وإليهِ في يومِ المَعادِ حسابُنا                       وهوَ الملاذُ لنا غداً والمفزَعُ

روز قیامت حساب و کتاب ما با تو است…

بحث مفصّل است و ابیات هم ابیاتِ خیلی حیرت‌انگیزی است، بعد می‌گوید که من اعترافی کنم، شما نگاه نکنید که این ابیات در شأن شما نیست…

أنا فِي مَدِيحِكَ ألكَنٌ لا أهتَدِي       وَأنا الخَطِيبُ الهِبرَزِيّ المِصقَعُ

من وقتی مدح تو را می‌گویم به لکنت می‌افتم، من آن خطیبی هستم که شیرِ عرصه‌ی منبر و خطبه هستم، شیرِ شعرا هستم، ولی وقتی به اینجا آمده‌ام اینطور به لکنت افتاده‌ام.

واقعاً هم همینطور است، گفتن راجع به امیرالمؤمنین صلوات الله علیه خیلی سخت است، مرحوم نیّر هم می‌گوید:

ای سِرّ خدا که ره به اسرار تو نی               جز حیرت و سمت چاره در کار تو نی

زان سوی خدا گفتن به تو کفر                    زین سو صفتی دگر سزاوار تو نی

وقتی وارد حرم امیرالمؤمنین صلوات الله علیه بشوید این بیت را که از مرحوم آیت الله العظمی شیخ حسین نجف اعلی الله مقامه الشّریف است می‌بینید که نوشته‌اند:

ألا یا عِلًَّهَ الإیجادِ حارَ بِکَ الفِکرُ                   وَ فِی فَهمُ مَعنى ذَاتِکَ التَبَسُ الأَمرُ

ای علّت خلقت، افکار وقتی به تو رسیدند به حیرت افتادند! در فهم معنای تو امر بر همه مشتبه شده است…

لَقَد قَالَ قُومٌ فِیکَ وَ السِّترَ دُونَهُم            بِأَنَّکَ رَبٌ کَیفَ لَو کُشِفَ السِترٌ

آن‌هایی که تو را دیده‌اند و خواسته‌اند راجع به تو سخن بگویند، اینطور گفته‌اند، با اینکه تو را از پشت پرده دیده‌اند، این‌ها به اشتباه گفته‌اند که تو رَبّ هستی! اگر پرده کنار برود می‌خواهند چه بگویند؟

کُلُ قُومٍ تَوسَلَت بِنَبیٍ         و به قَد تَوَسَّلت انبیاء

هر قومی گدای پیامبرِ خود است و به پیامبر خودش توسّل می‌کند، همه‌ی انبیاء به او متوسّل هستند.

وَ بِهِ الرُسلُ کُلَّ مَاشتَدَّ أمرٌ              دَعَهُ الله وَاستَجَابَ دُعَاها

وقتی انبیاء گرفتار بشوند به او پناه می‌برند…

همینطور هر کسی که رسیده است اظهار عجز کرده است و نمی‌دانند بایستی چه بگویند.

اثرِ مدح اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین

امیرالمؤمنین صلوات الله علیه به دنیا آمد، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم فرمودند: از وقتی که این علی به دنیا آمده، چشم من بازتر شده است.

خدا می‌داند که انسان باید برای هر یک از این جملات تأمّل کند و بمیرد و جلوتر نرود. ما نمی‌دانیم باید چه چیزی راجع به او بگوییم.

وقتی امیرالمؤمنین صلوات الله علیه به دنیا آمد، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم او را در آغوش گرفت، در نقلی گفته شده است که امیرالمؤمنین صلوات الله علیه خواندند: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ»،[9] پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم فرمود: «واللهِ قَدْ أَفْلَحُوا بِکَ یَا عَلِی!»[10] اگر رستگار شدند، به تو رستگار شدند.

وقتی مدح امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را برای ائمه علیهم السلام می‌گفتند شعف مضاعف پیدا می‌کردند.

از حضرت سجّاد و حضرت باقر و حضرت صادق علیهم السلام نقل است که کُمِیت آمد مدح خواند و در انتها هم روضه خواند، حضرت پول دادند. وقتی بود که ائمه علیهم السلام به ظاهر گرفتار بودند و اموالشان مصادره شده بود، کُمِیت عرض کرد: آقا! من از شما پول نمی‌خواهم، من این را فقط برای قیامت خودم گفتم، اگر می‌خواهید مرحمت کنید، لباسی که پوست تنتان به آن خورده است به من بدهید که من براتی از آتش داشته باشم. حضرت بلند شد و لباس را درآورد و هدیه کرد، بعد کیسه‌ای را به درِ خانه‌ی بنی هاشم فرستاد و فرمود: این کُمِیت است که در روزگاری که مردم از اینکه از ما بگویند محروم هستند، مدحِ ما را می‌گوید. کیسه‌ای بیش از آن پول اولیه جمع کردند و آوردند و دادند. البته کُمِیت بلندهمّت بود، سعی کرد نپذیرد.

خلاصه اینکه از هر سمتی وارد بشویم اینجا فقط به شگفتی برخورد می‌کنیم.

خودِ موضوع مدح، ویژگی‌هایی دارد. اول این است که باعث ازدیاد محبّت می‌شود.

ما در جامعه‌ای هستیم که بشدّت کمبود محبّت داریم، اگر محبّت محبّت باشد، اثر آن باید در محبّت ما به یکدیگر دیده بشود.

ابن ابی الحدید که قطعاً در نگاشته‌های خودش شیعه نیست و زیاد هم به ما حمله کرده است، گاهی ممکن است جسارت هم کرده باشد، این فهم را دارد، وای بحال شیعه‌ای که کمتر از ابن ابی الحدید باشد. می‌گوید:

وَ رَأيتُ دينَ الاعتزال‌ و أننَّي‌          أهوي‌ لاجْلِك‌ كلُّ من‌ يتشيّع‌

من معتزلی هستم ولی به عشق تو شیعیان تو را دوست دارم.

وای بحال شیعیان امیرالمؤمنین صلوات الله علیه که نسبت به شیعیان کم‌محبّت باشند، وای بحال مسئول که نوکریِ مردم، برای او افتخار نباشد. ما خیلی از این فضا فاصله داریم.

یکی از ویژگی‌های مدح «محبّت» است و اگر محبّت باشد دل قرص است و انسان به این راحتی دچار شبهه نمی‌شود. بیشتر از اینکه علم مانع شبهه بشود، که البته علم خیلی مهم است، محبّت مانع شبهه می‌شود.

اگر کسی بیاید و راجع به پدر شما یک حرف سخیفی بزند، شما نمی‌روید تحقیق کنید، اصلاً اجازه نمی‌دهید کلام طرف تمام شود. محبّت شما نسبت به پدرتان و تعصّبتان نسبت به مادرتان، اجازه نمی‌دهد که طرف خزعبل خودش را به پایان برساند. اینجا شما نمی‌گویید که صبر کن تا من بروم تحقیق کنم و بیایم.

خیلی از شبهات از سرِ بی‌محبّتی است، اگر انسان کم‌محبّت یا بی‌محبّت باشد ممکن است هر حرفی را قبول کند، هر نسیمی او را بلرزاند. البته محبّت هم بی‌معرفت نمی‌شود، محبّت معرفت‌افزاست و معرفت هم محبّت‌افزاست. این‌ها نسبت به یکدیگر رابطه‌ی دائمی دارند.

مدح، توجّه به اسماء و رفتار امیرالمؤمنین صلوات الله علیه، باعث ازدیاد محبّت است.

خدایا! تو را به حرمت امیرالمؤمنین صلوات الله علیه و حرمت ربّانییّنی که محبّت امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را ترویج کردند، محبّت امیرالمؤمنین صلوات الله علیه و فرزندانش را روز به روز و لحظه به لحظه در دل ما، آنگونه که امام زمان ارواحنا فداه می‌پسندد زیادتر بفرما.

خدایا! ما را در دنیا و آخرت از این محبّت بهره‌مند بگردان.

فضایل قیاسی امیرالمؤمنین صلوات الله علیه

می‌خواهم ببینید که ما چقدر مظلومیت داریم.

اگر ما مجبور نبودیم و اگر دستور اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین نبود ما صفتِ سلبی و قیاسی برای امیرالمؤمنین صلوات الله علیه بکار نمی‌بردیم، که مثلاً بگوییم فلان کس فرار کرد و امیرالمؤمنین صلوات الله علیه فرار نکرد. اما این دستور و شیوه‌ی اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین است. بخشی از مداحی و شعر مداحان و شعرای زمان اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین هم قیاسی بود، برای اینکه تا زمانی که متوهّمان هستند، باید معلوم بشود که این‌ها قابل قیاس نیستند. هیچ کس و هیچ چیز با او قابل قیاس نیست.

از بیچارگی و محرومیت است که بایستی بگوییم یک نفر حتّی نمی‌توانست از روی سوره‌ی بقره بخواند، امیرالمؤمنین صلوات الله علیه شاهد تمام کلمات وحی، حین الوحی بود. بعضی‌ها می‌آمدند و به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم عرض می‌کردند که دلیل بیاور تو پیامبر هستی، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم هم استدلال می‌کردند. بعضی‌ها می‌گفتند آیه بخوان تا ببینیم چه می‌گویی، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم هم آیه می‌خواندند. بعضی‌ها می‌گفتند معجزه بیاور… امیرالمؤمنین صلوات الله علیه هیچ چیزی نخواستند.

«جاحظ» بیچاره‌ی بدبختِ ناصبی می‌گوید اسلامِ علی در کودکی است!!!

همه‌ی بزرگان فدای آن کودکی که قبل از نبوّتِ پیامبر فرمود که وقتی من پیامبر را قبل از نبوّت می‌دیدم، نور وحی را در ایشان می‌دیدم، من عطر نبوّت را از پیامبر استشمام می‌کردم، آن زمانی که هنگام نزول وحی، شیطان از ناامیدی جیغ کشید، من شنیدم و عرض کردم: یا رسول الله! چه صدایی! پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم فرمودند: این نعره‌ی شیطان است که با نبوّت ناامید شده است. «یا علی! إِنَّكَ تَسْمَعُ مَا أَسْمَعُ وَ تَرَى مَا أَرَى».[11]

آن کسی که نور وحی را قبل از وحی دیده است، عطر نبوّت را قبل از نبوّت استشمام کرده است، نعره‌ی شیطان را شنیده است که از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم دلیل نمی‌خواهد.

لذا امیرالمؤمنین صلوات الله علیه به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم قبل از نبوّت ایشان ایمان آورده است، آن هم یقینی و به علم حضوری، چیزی که دیده و شنیده است.

ببینید چقدر دین را به سخافت کشانده‌اند که «جاحظ» ملعون بگوید اسلام او در کودکی بوده است، چقدر دین را خراب کرده‌اند که اینطور بگویند.

صد عیسی بن مریم در گهواره و صد مانند فرزند زکریا فدای این کودک، این کودکی که شیخ الأنبیاء است.

ما مجبور هستیم که صفت قیاسی به کار ببریم، از بس که او را قیاس کردند و هنوز هم همینطور است، هنوز هم عدّه‌ای فکر می‌کنند که مسئله چیز دیگری است.

برای همین است که شعرای شیعه از بدو ماجرای اسلام تا روزگار ما، هر کسی که رسیده است فضائل قیاسی هم گفته است، از این جهت که کسی با تو قابل قیاس نیست.

از آن کسی که می‌گفت:

کَم بَینَ مَن شُکَّ فِی خِلافَتِهِ            وَ بَینَ مَن قِیلَ أنَّهُ الله

کَم بَینَ مَن فِی الصَّلَاةِ مُعتَکِفٌ          وَ عَاکِفٍ عُمرَهُ عَلَی هُبَلِ

«تفاوت است بین کسی که شک کرده‌اند که آیا او خلیفه است یا نه (خلیفه اول)، و شک شده است که دیگری آیا خدا است یا نه!؛ تفاوت است بین کسی که تمام عمر خود را در نماز بود، چه به ذکر زبانی و چه به ذکر عملی، و آن کسی که عمر خود را خرج هُبَل کرد!».

اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین هم برای اینکه مردم متوجه شوند حق چیست، از این کارها کرده‌اند، ولی فضائل اصلیِ امیرالمؤمنین صلوات الله علیه بالاتر از این حرف‌هاست، حقیقتِ امیرالمؤمنین صلوات الله علیه دست‌نیافتنی است.

امام هادی صلوات الله علیه در قسمتی از زیارت جامعه اشاره کرده‌اند، آنجایی که بیان می‌فرمایند: «آتاکمُ اللّهُ مَا لَمْ یؤْتِ أَحَداً مِنَ الْعالَمِینَ» خدا به شما فضائلی داده است که به احدی نداده است.

انبیاء هم در این «احدی» هستند!

توسّلِ امام کاظم صلوات الله علیه و امام رضا صلوات الله علیه به امیرالمؤمنین صلوات الله علیه

اگر بنده بخواهم تحفه‌ای تقدیم کنم و زیاد هم زمان را نگیرم، باید نگاه کرد و دید که ائمه‌ی ما چکار می‌کنند، نه فقط در وقت گرفتاری، نه فقط در روز ولادت… این از ضعف محبّت است که اگر من فقط تقویمی به سراغ امیرالمؤمنین صلوات الله علیه بروم. ائمه‌ی ما هر روز گرفتارِ امیرالمؤمنین صلوات الله علیه بودند.

امام کاظم سلام الله علیه روحی له الفداه دعایی دارند که این دعا را زیاد می‌خواندند. «يُونُسَ بْنِ بُكَيْرٍ» به محضر امام رضا صلوات الله علیه رسید و عرض کرد: فدای شما بشوم! چیزی به من یاد بدهید «أَنْ يُعَلِّمَنِي دُعَاءً أَدْعُو بِهِ عِنْدَ اَلشَّدَائِدِ»[12] که هر وقت در جایی گیر کردم آن را بخوانم. حضرت رضا صلوات الله علیه فرمودند: «تَحَفَّظْ مَا أَكْتُبُهُ لَكَ» این چیزی که برای تو می‌نویسم را نگه دار.

ان شاء الله خدای متعال روزی ما کند که زمانی امام به ما هم نامه بنویسند، ان شاء الله حضرت حجّت ارواحنا فداه را ببینیم و از حضرت دستورالعمل بگیریم.

حضرت رضا صلوات الله علیه فرمودند: «تَحَفَّظْ مَا أَكْتُبُهُ لَكَ» این چیزی که برای تو می‌نویسم را حفظ کن «وَ اُدْعُ بِهِ فِي كُلِّ شَدِيدَةٍ تُجَابُ» در هر شدّت و گرفتاری مادی و معنوی این را بخوانی اثر دارد، یا آن چیزی را که می‌خواهی می‌گیری و یا بهتر از آن را به تو می‌دهند یا بعضی از گردنه‌های خطرناک را از پیش روی تو برمی‌دارند، «وَ تُعْطَى مَا تَتَمَنَّاهُ» آنچه می‌خواهی به تو می‌دهند، یا بالاتر از آن را به تو می‌دهند.

«ثُمَّ كَتَبَ لِي» بعد حضرت برای من نوشتند.

این دعا را سیّد در «مهج الدعوات»، یک مرتبه جزو دعاهای حضرت موسی بن جعفر صلوات الله علیه آورده است که حضرت موسی بن جعفر صلوات الله علیه به این دعا ملتزم بودند و دائم می‌خواندند، یک مرتبه هم آورده است که امام رضا علیه الصلاة و السلام دستور می‌دادند که این دعا را بخوانید.

این دعا طولانی است و بنده فقط اشاره می‌کنم که ادبیات دعا را ببینید. ان شاء الله اگر این دعا در اینجا خوانده نشده است یک صبحی خوانده و ترویج شود. هر سنّت حسنه‌ای که ما به ترویج آن کمک کنیم، تا قیامت برای ما حساب می‌شود. امید دارم که منِ بیچاره‌ی روسیاه هم برای آن کسانی که نشنیده‌اند، در نسلشان امتداد پیدا کند که دست من را هم بگیرند.

اتفاقاً امروز روزِ این دعاست، اصلاً این سه روز عدّه‌ای از بندگان خدا متعکف هستند که قدری به خودشان و اعمالشان فکر کنند. حضرت اینطور شروع می‌کنند: «بِسْمِ اَللّهِ اَلرَّحْمنِ اَلرَّحِيمِ  اَللَّهُمَّ إِنَّ ذُنُوبِي وَ كَثْرَتَهَا» خدایا! کثرت گناهانم…

البته باید در جلسه‌ای توضیح دهیم که وقتی ائمه علیهم السلام دعا می‌کنند، خودشان چطور این عبارات را برای خودشان می‌گویند.

«اَللَّهُمَّ إِنَّ ذُنُوبِي وَ كَثْرَتَهَا قَدْ أَخْلَقَتْ وَجْهِي عِنْدَكَ» خدایا! اگر پرده از روی اعمال من کنار برود، دیگران هم زشتیِ مرا می‌بینند. آنقدر گناه کرده‌ام، تو که می‌دانی من چقدر زشت شده‌ام… اگر پرده از روی اعمال من کنار برود مردم هم زشتی مرا می‌بینند و از من فرار می‌کنند.

«وَ حَجَبَتْنِي عَنِ اِسْتِئْهَالِ رَحْمَتِكَ» کارم به جایی رسیده است که اصلاً دیگر لایق این موضوع نیستم که رحمت تو نصیب حال من بشود، «وَ بَاعَدَتْنِي عَنِ اِسْتِيجَابِ مَغْفِرَتِكَ» گناهان من آنقدر مرا دور کرده است که دیگر بایستی از مغفرت تو ناامید بشوم، «وَ لَوْ لاَ تَعَلُّقِي بِآلاَئِكَ وَ تَمَسُّكِي بِالدُّعَاءِ» اگر نبود که من دائم به یاد نعمات تو هستم و دعا می‌کنم و الحمدلله هنوز خودم را بنده‌ی تو می‌دانم، «وَ مَا وَعَدْتَ أَمْثَالِي مِنَ اَلْمُسْرِفِينَ» و تو به مسرفان و اسراف‌کنندگان وعده داده‌ای، «وَ أَمْثَالِي مِنَ اَلْخَاطِئِينَ» و آن‌هایی که شبیه من از گنهکاران هستند وعده دادی «وَ وَعَدْتَ اَلْقَانِطِينَ مِنْ رَحْمَتِكَ بِقَوْلِكَ» و بلکه تهدید کردی که «نکند از من ناامید بشوید»، با این عبارت که «يا عِبادِيَ اَلَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلى أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اَللّهِ إِنَّ اَللّهَ يَغْفِرُ اَلذُّنُوبَ جَمِيعاً إِنَّهُ هُوَ اَلْغَفُورُ اَلرَّحِيمُ»…

اگر زمانی زنده باشم توضیح خواهم داد که این آیه سُکرآور است، از اینکه خدای متعال چطور با گنهکاران صحبت کرده است! «يا عِبادِيَ اَلَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلى أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اَللّهِ إِنَّ اَللّهَ يَغْفِرُ اَلذُّنُوبَ جَمِيعاً إِنَّهُ هُوَ اَلْغَفُورُ اَلرَّحِيمُ».[13] ای بندگان من که خطاها و بیچارگی‌هایتان از حد گذشته است، از رحمت خدا ناامید نباشید…

«وَ حَذَّرْتَ اَلْقَانِطِينَ مِنْ رَحْمَتِكَ» تحذیر کردی، تهدید کردی که نباید کسی ناامید بشود، فرمودی «وَ مَنْ يَقْنَطُ مِنْ رَحْمَةِ رَبِّهِ إِلاَّ اَلضّالُّونَ» بجز گمراهان کسی از رحمت خدا ناامید نمی‌شود، «ثُمَّ نَدَبْتَنَا بِرَأْفَتِكَ» ما را به این موضوع هدایت کردی که خدا رئوف است، «إِلَى دُعَائِكَ» گفتی اگر سیاه و ناپاک هستی عیبی ندارد، اجازه می‌دهم دعا کنی، فرمودی: «اُدْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ اَلَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرِينَ» عیب ندارد، شما هم مرا صدا بزنید، بعد هم تهدید کردی و فرمودی آن کسانی که از دعا کردن و عبادت کردن استکبار بورزند را وارد جهنّم می‌کنم. طوری تهدید کردی…

گاهی انسان طوری سیه‌رو می‌شود که از رو به قبله ایستادن خجالت می‌کشد، اما خدای متعال طوری تهدید کرده است که ما بخاطر آن تهدید خجالت نکشیم.

خدای متعال فرمود اگر ببینم رو به من نمی‌ایستی و از من نمی‌خواهی، تو را جهنّمی می‌کنم.

وگرنه چه چیزی باعث شد که حرّ برگردد؟ می‌گفت نمی‌شود ناامید شد. هرچه کردم ولی ناامیدی بدتر است.

بعد امام کاظم علیه السلام به خدای متعال اینطور عرض می‌کند، امام رضا علیه السلام هم به ما یاد داده‌اند که اینطور بگوییم:

«إِلَهِي لَقَدْ كَانَ اَلْإِيَاسُ عَلَيَّ مُشْتَمِلاً» اگر حرف‌های تو نبود و من بودم و اعمالم، مانند پتویی که به دور خودم می‌پیچم، ناامیدی مرا در خودش پیچیده بوده بود و مرا احاطه کرده بود، «وَ اَلْقُنُوطُ مِنْ رَحْمَتِكَ عَلَيَّ مُلْتَحِفاً» انگار که از ناامیدی پتویی روی خودم انداخته‌ام.

«إِلَهِي لَقَدْ وَعَدْتَ اَلْمُحْسِنَ ظَنَّهُ» خدایا! تو فرموده‌ای که به من حسن ظن داشته باشید و از من ناامید نباشید.

بعد وارد این بخش می‌شوند که خدایا! اگر رمقی در من باقی مانده است، این حسن ظن به توست که تو مرا از آتش نجات می‌دهی.

چطور؟

خود حضرت پاسخ می‌دهند و می‌گویند: خدایا! تو در کتاب خودت گفتی و کلام تو حق است. روز قیامت جمعیت زیاد است. انسان‌ها را رده‌بندی می‌کنند. «يَوْمَ نَدْعُوا كُلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِمْ» روز قیامت هر کسی را با امام او صدا می‌زنند…

حضرت موسی بن جعفر صلوات الله علیه این دعا را می‌خوانده‌اند! خدا می‌داند که منّت گذاشته‌اند که به ما هم گفته‌اند.

«اَللَّهُمَّ فَإِنِّي أُوفِي» خدایا! من با همه‌ی وجودم می‌گویم «وَ أَشْهَدُ» و شهادت می‌دهم «وَ أُقِرُّ» و اقرار می‌کنم «وَ لاَ أُنْكِرُ» و انکار نمی‌کنم «وَ لاَ أَجْحَدُ» و از روی علم انکار نمی‌کنم «وَ أُسِرُّ» و سِرّ باطنم این است «وَ أُعْلِنُ» و ظاهر من این است «وَ أُظْهِرُ وَ أُبْطِنُ» ظاهر و باطن من این است که «بِأَنَّكَ أَنْتَ اَللَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ وَحْدَكَ لاَ شَرِيكَ لَكَ» من شهادت می‌دهم که تو خدای یگانه هستی و جز تو خدایی نیست، «وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ صَلََّى اللََّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ»، «وَ أَنَّ عَلِيّاً أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ سَيِّدُ اَلْأَوْصِيَاءِ»…

اگر بنا بر اقرار بود کفایت می‌کرد، برای هر مورد یک جمله گفته بودند… اما در ادامه اینطور به محضر خدای متعال عرض کرد:

«وَ وَارِثُ عِلْمِ اَلْأَنْبِيَاءِ عَلَمُ اَلدِّينِ»… از هر جایی بخواهی اسلام را ببینی، هر جایی بخواهند اسلام را بشناسند، باید امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را ببینند… «وَ مُبِيرُ اَلْمُشْرِكِينَ» کسی که مشرکان را در هم کوبید، «مُمَيِّزُ اَلْمُنَافِقِينَ» کسی که منافقان را رسوا کرد، «وَ مُجَاهِدُ اَلْمَارِقِينَ إِمَامِي وَ حُجَّتِي وَ عُرْوَتِي» آن ریسمانی که اگر دست من به او برسد نجات پیدا می‌کنم، «وَ صِرَاطِي» راه من به سوی تو است، «وَ دَلِيلِي» راهنمای من است، «وَ مَنْ لاَ أَثِقُ بِأَعْمَالِي وَ لَوْ زَكَتْ» این آقا کسی است که اگر همه‌ی اعمال من صالح هم باشد، من به اعمالم تکیه نمی‌کنم، «وَ لاَ أَرَاهَا مُنْجِيَةً لِي» من اعمال خودم را نجات‌بخش خودم نمی‌دانم، «وَ لَوْ صَلَحَتْ» حتّی اگر اعمالم صالح باشد، «إِلاَّ بِوَلاَيَتِهِ» مگر اینکه ولایت او را داشته باشم، «وَ اَلاِئْتِمَامِ بِهِ» افتخار به امامت او می‌کنم، «وَ اَلْإِقْرَارِ بِفَضَائِلِهِ» خدایا! من به فضائل او اقرار می‌کنم که تو مرا ببخشی، «وَ اَلْقَبُولِ مِنْ حَمَلَتِهَا وَ اَلتَّسْلِيمِ لِرُوَاتِهَا» نسبت آن کسانی که فضائل او را گفته‌اند احترام می‌کنم، «وَ أُقِرُّ بِأَوْصِيَائِهِ مِنْ أَبْنَائِهِ أَئِمَّةً وَ حُجَجاً» به فرزندان او هم ایمان دارم.

محور کجاست؟ محور امیرالمؤمنین صلوات الله علیه است.

بعد به محضر خدای متعال اینطور عرض کردند: «اَللَّهُمَّ فَادْعُنِي يَوْمَ حَشْرِي وَ نَشْرِي بِإِمَامَتِهِمْ» خدایا! روز قیامت که خواستی مرا صدا بزنی، مرا جزو حیدریون صدا بزن. «وَ أَنْقِذْنِي بِهِمْ» مرا به برکت ائمه‌ام نجات بده، «يَا مَوْلاَيَ مِنْ حَرِّ اَلنِّيرَانِ» از آتش جهنم…

«وَ إِنْ لَمْ تَرْزُقْنِي رُوحَ اَلْجِنَانِ» اگر آنقدر بد هستم که لایق بهشت نیستم، مرا به حرمت امیرالمؤمنین صلوات الله علیه از آتش نجات بده.

«اَللَّهُمَّ وَ قَدْ أَصْبَحْتُ يَوْمِي هَذَا» خدایا! صبح خود را شروع کردم، «لاَ ثِقَةَ لِي» هیچ تکیه‌گاهی ندارم، «وَ لاَ رَجَاءَ» به جایی امید ندارم، «وَ لاَ لَجَأَ» پناهگاهی ندارم، «وَ لاَ مَفْزَعَ» به چه کسی پناه ببرم؟ «وَ لاَ مَنْجَى» نجات‌بخشی نمی‌شناسم، «غَيْرُ مَنْ تَوَسَّلْتُ بِهِمْ إِلَيْكَ» بجز این آقا!

«مُتَقَرِّباً إِلَى رَسُولِكَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ» نام امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را می‌برم که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم به من نگاه کنند.

بعد امام کاظم صلوات الله علیه بیان می‌کنند که «اِفْتَحْ عَلَيَّ فِي هَذَا اَلْيَوْمِ أَبْوَابَ رِزْقِكَ» خدایا! درهای رزق مادی و معنوی را بر من بگشای.

همینکه خدای متعال اجازه بدهد نام امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را ببریم… خدا شاهد است که روز قیامت خواهیم دید که وقتی اعمالمان را می‌بینیم، بنده خودم خواهم دید که غرق چاه تاریکی و ضلالت هستم، یعنی اگر بنا بر ادب بود و کرامتِ او نبود، ملائکه باید اجازه نمی‌دادند که نام امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را ببریم، کمااینکه وقتی روز قیامت عظمت او دیده می‌شود دیگر کسی نمی‌تواند نامی به زبان بیاورد، آن روز فرصت نیست، تا فرصت هست باید اینجا نام او را برد.

اهمیّت برائت

همه‌ی علمای ما در طول تاریخ نفس به نفس و قدم به قدم زحمت کشیده‌اند تا ما را بر سرِ این سفره ببرند.

قبل از اینکه این مطلب را عرض کنم از امیرالمؤمنین صلوات الله علیه می‌خواهم که بغض دشمنانش را در دل ما از آتش جهنّم کوران‌تر و بافوران‌تر و سوزان‌تر قرار بدهد.

ان شاء الله خدای متعال دشمنان امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را در دنیا و آخرت خار و ذلیل کند.

ان شاء الله خدای متعال عزّت دنیا و آخرت و عاقبت به خیری و صلاح و سداد مملکت و رهبر و مردم را روزی همه‌ی ما قرار بدهد.

ان شاء الله خدای متعال ما را بر سرِ سفره‌ی امام زمان ارواحنا فداه برساند، بصورتی که ببینیم.

بدون بیزاری از دشمنان امیرالمؤمنین صلوات الله علیه، محبّت دروغی بیش نیست. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم فرمودند: یا علی! اگر کسی از دشمن تو بیزار نباشد، دروغ می‌گوید که تو را دوست دارد.

این از آن چیزهایی است که اگر کسی بویی از روایات برده باشد، برای او مانند روز روشن است.

از امام رضا علیه السلام پرسیدند که نظر شما در مورد فلانی‌ها چیست؟ با اینکه شرایط حاد بود و خیلی هم سخت بود فرمودند: «كَانَتْ لَنَا أُمٌّ صَالِحَةٌ»،[14] مادر صالحه‌ای داشتم، فاطمه زهرا… «مَاتَتْ وَ هِيَ عَلَيْهِمَا سَاخِطَةٌ».

مرحوم شیخ عباس محدث قمی رضوان الله تعالی علیه در «بیت الأحزان» می‌گوید: شاید سِرّ اینکه دیدند امام باقر علیه الصلاة و السلام تب کرده‌اند و صورتشان سرخ است و حرارت بدن بالاست، رو به قبله نشسته‌اند و می‌گویند «فاطمَةُ بِنتَ مُحَمَّد» و نام مادر را صدا می‌زنند، این باشد که وقتی یاد ظلم‌ها می‌افتادند، همه‌ی بدنشان کوره‌ی آتش می‌شد.

مرحوم «شریف الکاظمی» توسّلی کرده است، می‌گوید: «أقسَمتُ لَو خُیِّرتُ بَعدَ المُصطَفَی» اگر خدا مرا مخیّر کند که بعد از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم مسیری را انتخاب کنم «فی ذا الْوَری و العقلُ کان مُخَیِّري» اگر آن روز عقل من برسد می‌گویم که «مَا اخْتَرتُ إلّا المرتضی و بنيهِ بَلْ» من جز مرتضی و فرزندانش را انتخاب نمی‌کنم، بلکه «لَم أَشْتَرِ الدُّنيا بِنَعْلِ الْأَشْتَرِ» اگر همه‌ی دنیا را به من بدهند، من کفش مالک اشتر او را با دنیا عوض نمی‌کنم.

صلواتی ختم بفرمایید.

اللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم.

[1]– سوره‌ مبارکه غافر، آیه 44.

[2]– سوره‌ مبارکه طه، آیات 25 تا 28.

[3]– الصّحيفة السّجّاديّة، ص 98.

[4] سوره مبارکه نساء، آیه 41 (فَكَيْفَ إِذَا جِئْنَا مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ بِشَهِيدٍ وَجِئْنَا بِكَ عَلَىٰ هَٰؤُلَاءِ شَهِيدًا)

[5] الکافي ، جلد ۱ ، صفحه ۴۵۲ (اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى اَلْفَارِسِيِّ عَنْ أَبِي حَنِيفَةَ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى عَنِ اَلْوَلِيدِ بْنِ أَبَانٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مُسْكَانَ عَنْ أَبِيهِ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ : إِنَّ فَاطِمَةَ بِنْتَ أَسَدٍ جَاءَتْ إِلَى أَبِي طَالِبٍ لِتُبَشِّرَهُ بِمَوْلِدِ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ أَبُو طَالِبٍ اِصْبِرِي سَبْتاً أُبَشِّرْكِ بِمِثْلِهِ إِلاَّ اَلنُّبُوَّةَ وَ قَالَ اَلسَّبْتُ ثَلاَثُونَ سَنَةً وَ كَانَ بَيْنَ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ ثَلاَثُونَ سَنَةً .)

[6] الکافي ، جلد ۱ ، صفحه ۲۰۷ (مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ أَوْ غَيْرِهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْفُضَيْلِ عَنْ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: قُلْتُ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاكَ إِنَّ اَلشِّيعَةَ يَسْأَلُونَكَ عَنْ تَفْسِيرِ هَذِهِ اَلْآيَةِ: «عَمَّ يَتَسٰاءَلُونَ `عَنِ اَلنَّبَإِ اَلْعَظِيمِ »  قَالَ ذَلِكَ إِلَيَّ إِنْ شِئْتُ أَخْبَرْتُهُمْ وَ إِنْ شِئْتُ لَمْ أُخْبِرْهُمْ ثُمَّ قَالَ لَكِنِّي أُخْبِرُكَ بِتَفْسِيرِهَا قُلْتُ «عَمَّ يَتَسٰاءَلُونَ»  قَالَ فَقَالَ هِيَ فِي أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْهِ كَانَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْهِ يَقُولُ مَا لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ آيَةٌ هِيَ أَكْبَرُ مِنِّي وَ لاَ لِلَّهِ مِنْ نَبَإٍ أَعْظَمُ مِنِّي .)

[7] زیارت امیرالمؤمنین صلوات الله علیه در هفدهم ربیع الاول

[8] زیارت هفتم امیرالمؤمنین صلوات الله علیه

[9] سوره مبارکه مؤمنون، آیه 1

[10] بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم السلام ، جلد ۳۵ ، صفحه ۱۷ (وَ فِي رِوَايَةِ شُعْبَةَ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ أَنَسٍ عَنِ اَلْعَبَّاسِ بْنِ عَبْدِ اَلْمُطَّلِبِ وَ رِوَايَةِ اَلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ اَلْحَدِيثُ مُخْتَصَرٌ: أَنَّهُ اِنْفَتَحَ اَلْبَيْتُ مِنْ ظَهْرِهِ وَ دَخَلَتْ فَاطِمَةُ فِيهِ ثُمَّ عَادَتِ اَلْفَتْحَةُ وَ اِلْتَصَقَتْ وَ بَقِيَتْ فِيهِ ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ فَأَكَلَتْ مِنْ ثِمَارِ اَلْجَنَّةِ فَلَمَّا خَرَجَتْ قَالَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا أَبَهْ وَ رَحْمَةُ اَللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ ثُمَّ تَنَحْنَحَ وَ قَالَ بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ – `قَدْ أَفْلَحَ اَلْمُؤْمِنُونَ  اَلْآيَاتِ فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَدْ أَفْلَحُوا بِكَ أَنْتَ وَ اَللَّهِ أَمِيرُهُمْ تَمِيرُهُمْ مِنْ عِلْمِكَ فَيَمْتَارُونَ وَ أَنْتَ وَ اَللَّهِ دَلِيلُهُمُ وَ بِكَ وَ اَللَّهِ يَهْتَدُونَ وَ وَضَعَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لِسَانَهُ فِي فِيهِ – فَانْفَجَرَتْ  اِثْنَتٰا عَشْرَةَ عَيْناً  قَالَ فَسُمِّيَ ذَلِكَ اَلْيَوْمُ يَوْمَ اَلتَّرْوِيَةِ فَلَمَّا كَانَ مِنْ غَدِهِ وَ بَصُرَ عَلِيٌّ بِرَسُولِ اَللَّهِ سَلَّمَ عَلَيْهِ وَ ضَحِكَ فِي وَجْهِهِ وَ جَعَلَ يُشِيرُ إِلَيْهِ فَأَخَذَهُ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالَتْ فَاطِمَةُ عَرَفَهُ فَسُمِّيَ ذَلِكَ اَلْيَوْمُ عَرَفَةَ فَلَمَّا كَانَ اَلْيَوْمُ اَلثَّالِثُ وَ كَانَ يَوْمَ اَلْعَاشِرِ مِنْ ذِي اَلْحَجَّةِ أَذَّنَ أَبُو طَالِبٍ فِي اَلنَّاسِ أَذَاناً جَامِعاً وَ قَالَ هَلُمُّوا إِلَى وَلِيمَةِ اِبْنِي عَلِيٍّ وَ نَحَرَ ثَلاَثَمِائَةٍ مِنَ اَلْإِبِلِ وَ أَلْفَ رَأْسٍ مِنَ اَلْبَقَرِ وَ اَلْغَنَمِ وَ اِتَّخَذُوا وَلِيمَةً وَ قَالَ هَلُمُّوا وَ طُوفُوا بِالْبَيْتِ سَبْعاً وَ اُدْخُلُوا وَ سَلِّمُوا عَلَى عَلِيٍّ وَلَدِي فَفَعَلَ اَلنَّاسُ ذَلِكَ وَ جَرَتْ بِهِ اَلسُّنَّةُ وَضَعَتْهُ أُمُّهُ بَيْنَ يَدَيِ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَفَتَحَ فَاهُ بِلِسَانِهِ وَ حَنَّكَهُ وَ أَذَّنَ فِي أُذُنِهِ اَلْيُمْنَى وَ أَقَامَ فِي اَلْيُسْرَى فَعَرَفَ اَلشَّهَادَتَيْنِ وَ وُلِدَ عَلَى اَلْفِطْرَةِ .)

[11] بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم السلام ، جلد ۶۰ ، صفحه ۲۶۴ (قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : لَقَدْ سَمِعْتُ رَنَّةَ اَلشَّيْطَانِ حِينَ نَزَلَ اَلْوَحْيُ عَلَيْهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقُلْتُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ مَا هَذِهِ اَلرَّنَّةُ فَقَالَ هَذَا اَلشَّيْطَانُ قَدْ أَيِسَ مِنْ عِبَادَتِهِ إِنَّكَ تَسْمَعُ مَا أَسْمَعُ وَ تَرَى مَا أَرَى إِلاَّ أَنَّكَ لَسْتَ بِنَبِيٍّ وَ لَكِنَّكَ وَزِيرٌ وَ إِنَّكَ لَعَلَى خَيْرٍ .)

[12] مهج الدعوات، جلد 1، صفحه 253 (وَ مِنْ ذَلِكَ دُعَاءُ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَجَدْنَاهُ فِي أَصْلِ يُونُسَ بْنِ بُكَيْرٍ قَالَ: وَ سَأَلْتُ سَيِّدِي أَنْ يُعَلِّمَنِي دُعَاءً أَدْعُو بِهِ عِنْدَ اَلشَّدَائِدِ فَقَالَ لِي يَا يُونُسُ تَحَفَّظْ مَا أَكْتُبُهُ لَكَ وَ اُدْعُ بِهِ فِي كُلِّ شَدِيدَةٍ تُجَابُ وَ تُعْطَى مَا تَتَمَنَّاهُ ثُمَّ كَتَبَ لِي بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ  اَللَّهُمَّ إِنَّ ذُنُوبِي وَ كَثْرَتَهَا قَدْ أَخْلَقَتْ وَجْهِي عِنْدَكَ وَ حَجَبَتْنِي عَنِ اِسْتِئْهَالِ رَحْمَتِكَ وَ بَاعَدَتْنِي عَنِ اِسْتِيجَابِ مَغْفِرَتِكَ وَ لَوْ لاَ تَعَلُّقِي بِآلاَئِكَ وَ تَمَسُّكِي بِالدُّعَاءِ وَ مَا وَعَدْتَ أَمْثَالِي مِنَ اَلْمُسْرِفِينَ وَ أَمْثَالِي مِنَ اَلْخَاطِئِينَ وَ وَعَدْتَ اَلْقَانِطِينَ مِنْ رَحْمَتِكَ بِقَوْلِكَ يٰا عِبٰادِيَ اَلَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلىٰ أَنْفُسِهِمْ لاٰ تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اَللّٰهِ إِنَّ اَللّٰهَ يَغْفِرُ اَلذُّنُوبَ جَمِيعاً إِنَّهُ هُوَ اَلْغَفُورُ اَلرَّحِيمُ  وَ حَذَّرْتَ اَلْقَانِطِينَ مِنْ رَحْمَتِكَ فَقُلْتَ – وَ مَنْ يَقْنَطُ مِنْ رَحْمَةِ رَبِّهِ إِلاَّ اَلضّٰالُّونَ  ثُمَّ نَدَبْتَنَا بِرَأْفَتِكَ إِلَى دُعَائِكَ فَقُلْتَ اُدْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ اَلَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبٰادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دٰاخِرِينَ  إِلَهِي لَقَدْ كَانَ اَلْإِيَاسُ عَلَيَّ مُشْتَمِلاً وَ اَلْقُنُوطُ مِنْ رَحْمَتِكَ عَلَيَّ مُلْتَحِفاً إِلَهِي لَقَدْ وَعَدْتَ اَلْمُحْسِنَ ظَنَّهُ بِكَ ثَوَاباً وَ أَوْعَدْتَ اَلْمُسِيءَ ظَنَّهُ بِكَ عِقَاباً اَللَّهُمَّ وَ قَدْ أَمْسَكَ رَمَقِي حُسْنُ اَلظَّنِّ بِكَ فِي عِتْقِ رَقَبَتِي مِنَ اَلنَّارِ وَ تَغَمُّدِ زَلَّتِي وَ إِقَالَةِ عَثْرَتِي اَللَّهُمَّ قَوْلُكَ اَلْحَقُّ اَلَّذِي لاَ خُلْفَ لَهُ وَ لاَ تَبْدِيلَ يَوْمَ نَدْعُوا كُلَّ أُنٰاسٍ بِإِمٰامِهِمْ  وَ ذَلِكَ يَوْمُ اَلنُّشُورِ إِذَا نُفِخَ فِي اَلصُّورِ  وَ بُعْثِرَ مٰا فِي اَلْقُبُورِ  اَللَّهُمَّ فَإِنِّي أُوفِي وَ أَشْهَدُ وَ أُقِرُّ وَ لاَ أُنْكِرُ وَ لاَ أَجْحَدُ وَ أُسِرُّ وَ أُعْلِنُ وَ أُظْهِرُ وَ أُبْطِنُ بِأَنَّكَ أَنْتَ اَللَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ وَحْدَكَ لاَ شَرِيكَ لَكَ وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ صَلََّى اللََّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ أَنَّ عَلِيّاً أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ سَيِّدُ اَلْأَوْصِيَاءِ وَ وَارِثُ عِلْمِ اَلْأَنْبِيَاءِ عَلَمُ اَلدِّينِ وَ مُبِيرُ اَلْمُشْرِكِينَ وَ مُمَيِّزُ اَلْمُنَافِقِينَ وَ مُجَاهِدُ اَلْمَارِقِينَ إِمَامِي وَ حُجَّتِي وَ عُرْوَتِي وَ صِرَاطِي وَ دَلِيلِي وَ مَحَجَّتِي وَ مَنْ لاَ أَثِقُ بِأَعْمَالِي وَ لَوْ زَكَتْ وَ لاَ أَرَاهَا مُنْجِيَةً لِي وَ لَوْ صَلَحَتْ إِلاَّ بِوَلاَيَتِهِ وَ اَلاِئْتِمَامِ بِهِ وَ اَلْإِقْرَارِ بِفَضَائِلِهِ وَ اَلْقَبُولِ مِنْ حَمَلَتِهَا وَ اَلتَّسْلِيمِ لِرُوَاتِهَا وَ أُقِرُّ بِأَوْصِيَائِهِ مِنْ أَبْنَائِهِ أَئِمَّةً وَ حُجَجاً وَ أَدِلَّةً وَ سُرُجاً وَ أَعْلاَماً وَ مَنَاراً وَ سَادَةً وَ أَبْرَاراً وَ أُومِنُ بِسِرِّهِمْ وَ جَهْرِهِمْ وَ ظَاهِرِهِمْ وَ بَاطِنِهِمْ وَ غَائِبِهِمْ وَ شَاهِدِهِمْ وَ حَيِّهِمْ وَ مَيِّتِهِمْ لاَ شَكَّ فِي ذَلِكَ وَ لاَ اِرْتِيَابَ عِنْدَ تَحَوُّلِكَ وَ لاَ اِنْقِلاَبَ اَللَّهُمَّ فَادْعُنِي يَوْمَ حَشْرِي وَ نَشْرِي بِإِمَامَتِهِمْ وَ أَنْقِذْنِي بِهِمْ يَا مَوْلاَيَ مِنْ حَرِّ اَلنِّيرَانِ وَ إِنْ لَمْ تَرْزُقْنِي رُوحَ اَلْجِنَانِ فَإِنَّكَ إِنْ أَعْتَقْتَنِي مِنَ اَلنَّارِ كُنْتُ مِنَ اَلْفَائِزِينَ اَللَّهُمَّ وَ قَدْ أَصْبَحْتُ يَوْمِي هَذَا لاَ ثِقَةَ لِي وَ لاَ رَجَاءَ وَ لاَ لَجَأَ وَ لاَ مَفْزَعَ وَ لاَ مَنْجَى غَيْرُ مَنْ تَوَسَّلْتُ بِهِمْ إِلَيْكَ مُتَقَرِّباً إِلَى رَسُولِكَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ثُمَّ عَلِيٍّ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ اَلزَّهْرَاءِ سَيِّدَةِ نِسَاءِ اَلْعَالَمِينَ وَ اَلْحَسَنِ وَ اَلْحُسَيْنِ وَ عَلِيٍّ وَ مُحَمَّدٍ وَ جَعْفَرٍ وَ مُوسَى وَ عَلِيٍّ وَ مُحَمَّدٍ وَ عَلِيٍّ وَ اَلْحَسَنِ وَ مَنْ بَعْدَهُمْ تُقِيمُ اَلْحِجَّةَ إِلَى اَلْحُجَّةِ اَلْمَنْشُورَةِ مِنْ وُلْدِهِ اَلْمَرْجُوِّ لِلْأُمَّةِ مِنْ بَعْدِهِ اَللَّهُمَّ فَاجْعَلْهُمْ فِي هَذَا اَلْيَوْمِ وَ مَا بَعْدَهُ حِصْنِي مِنَ اَلْمَكَارِهِ وَ مَعْقِلِي مِنَ اَلْمَخَاوِفِ وَ نَجِّنِي بِهِمْ مِنْ كُلِّ عَدُوٍّ وَ طَاغٍ وَ بَاغٍ وَ فَاسِقٍ وَ مِنْ شَرِّ مَا أَعْرِفُ وَ مَا أُنْكِرُ وَ مَا اِسْتَتَرَ عَنِّي وَ مَا أُبْصِرُ وَ مِنْ شَرِّ كُلِّ دَابَّةٍ رَبِّ أَنْتَ آخِذٌ بِنَاصِيَتِهَا إِنَّكَ عَلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ اَللَّهُمَّ فَبِتَوَسُّلِي بِهِمْ إِلَيْكَ وَ تَقَرُّبِي بِمَحَبَّتِهِمْ وَ تَحَصُّنِي بِإِمَامَتِهِمْ اِفْتَحْ عَلَيَّ فِي هَذَا اَلْيَوْمِ أَبْوَابَ رِزْقِكَ وَ اُنْشُرْ عَلَيَّ رَحْمَتَكَ وَ حَبِّبْنِي إِلَى خَلْقِكَ وَ جَنِّبْنِي بُغْضَهُمْ وَ عَدَاوَتَهُمْ إِنَّكَ عَلىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ  اَللَّهُمَّ وَ لِكُلِّ مُتَوَسِّلٍ ثَوَابٌ وَ لِكُلِّ ذِي شَفَاعَةٍ حَقٌّ فَأَسْأَلُكَ بِمَنْ جَعَلْتُهُ إِلَيْكَ سَبَبِي وَ قَدَّمْتُهُ أَمَامَ طَلِبَتِي أَنْ تُعَرِّفَنِي بَرَكَةَ يَوْمِي هَذَا وَ شَهْرِي هَذَا وَ عَامِي هَذَا اَللَّهُمَّ وَ هُمْ مَفْزَعِي وَ مَعُونَتِي فِي شِدَّتِي وَ رَخَائِي وَ عَافِيَتِي وَ بَلاَئِي وَ نَوْمِي وَ يَقَظَتِي وَ ظَعْنِي وَ إِقَامَتِي وَ عُسْرِي وَ يُسْرِي وَ عَلاَنِيَتِي وَ سِرِّي وَ إِصْبَاحِي وَ إِمْسَائِي وَ تَقَلُّبِي وَ مَثْوَايَ وَ سِرِّي وَ جَهْرِي اَللَّهُمَّ فَلاَ تُخَيِّبْنِي بِهِمْ مِنْ نَائِلِكَ وَ لاَ تَقْطَعْ رَجَائِي مِنْ رَحْمَتِكَ وَ لاَ تُؤْيِسْنِي مِنْ رَوْحِكَ وَ لاَ تَبْتَلِنِي بِانْغِلاَقِ أَبْوَابِ اَلْأَرْزَاقِ وَ سَدَادِ مَسَالِكِهَا وَ اِرْتِتَاجِ مَذَاهِبِهَا وَ اِفْتَحْ لِي مِنْ لَدُنْكَ فَتْحاً يَسِيراً وَ اِجْعَلْ لِي مِنْ كُلِّ ضَنْكٍ مَخْرَجاً وَ إِلَى كُلِّ سَعَةٍ مَنْهَجاً إِنَّكَ أَرْحَمُ اَلرَّاحِمِينَ وَ صَلَّى اَللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ اَلطَّيِّبِينَ اَلطَّاهِرِينَ آمِينَ رَبَّ اَلْعَالَمِينَ .)

[13] سوره مبارکه زمر، آیه 53

[14] الطرائف في معرفة مذاهب الطوائف ، جلد ۱ ، صفحه ۲۵۲ (وَ مِنْ ذَلِكَ مَا رَوَاهُ عَلِيُّ بْنُ أَسْبَاطٍ رَفَعَهُ إِلَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ : أَنَّ رَجُلاً مِنْ أَوْلاَدِ اَلْبَرَامِكَةِ عَرَضَ لِعَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ لَهُ مَا تَقُولُ فِي أَبِي بَكْرٍ قَالَ لَهُ سُبْحَانَ اَللَّهِ وَ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ اَللَّهُ أَكْبَرُ فَأَلَحَّ اَلسَّائِلُ عَلَيْهِ فِي كَشْفِ اَلْجَوَابِ فَقَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ كَانَتْ لَنَا أُمٌّ صَالِحَةٌ مَاتَتْ وَ هِيَ عَلَيْهِمَا سَاخِطَةٌ وَ لَمْ يَأْتِنَا بَعْدَ مَوْتِهَا خَبَرٌ أَنَّهَا رَضِيَتْ عَنْهُمَا .)