«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيم»
«أُفَوِّضُ أَمْري إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصيرٌ بِالْعِبادِ».[1]
«رَبِّ اشْرَحْ لي صَدْري * وَ يَسِّرْ لي أَمْري * وَ احْلُلْ عُقْدَةً مِنْ لِساني * يَفْقَهُوا قَوْلي».[2]
«اللَّهُمَّ وَ أَنْطِقْنِي بِالْهُدَى وَ أَلْهِمْنِي التَّقْوَى».[3]
مقدّمه
هدیه به پیشگاه با عظمت حضرت ختم المرسلین صلی الله علیه و آله و اهل بیت مکرّم ایشان، علی الخصوص امیرالمؤمنین علیه أفضل صلوات المصلّین و حضرت کشّاف حقایق، قرآن بحق ناطق، حضرت جعفر بن محمد الصادق صلوات الله و سلامه علیهما صلواتی هدیه بفرمایید.
اللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم
عرض ادب، ارادت، خاکساری، التجاء، استغاثه، عرض تبریک و تهنیت به ساحت باعظمت حضرت بقیّة الله الأعظم روحی و ارواح من سواه فداه و عجّل الله تعالی فرجه الشّریف صلوات دیگری محبّت بفرمایید.
اللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم
گنجی به نام «صلوات بر حجج طاهره»
سخن از پیامبر اکرم و حضرت صادق سلام الله علیهما که زیاد است و انصافاً سخن گفتن سخت است، نمیتوان بحر را در کوزه جای داد.
به ذهن بنده رسید یک بستهی پیشنهادی به شما بدهم که فردا تعطیل است، اگر تابحال ندیده بودید به این دو نیم صفحه سری بزنید.
امام عسکری علیه الصلاة والسلام یک یادگاری عجیب و عظیم و یک گنج بیانتهایی به ما شیعیان داده است.
شیعهای به محضر حضرت عسکری سلام الله علیه میرود و عرض میکند: ما دوست داریم زمانی به شما و پدرانتان عرض ادب و توسّل کنیم، اما نمیتوانیم بصورت مفصل این کار را کنیم، اگر بخواهیم بصورت مختصر مطلبی عرض کنیم و توسّلی کنیم، چکار کنیم؟
حضرت امام عسکری سلام الله علیه دوازده صلوات از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم و حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها و امیرالمؤمنین صلوات الله علیه تا امام هادی صلوات الله علیه فرمودند، متن کوتاهی است که میتوان برای هر یک از آنها جلسات متعددی منبر رفت، چون با یکدیگر متفاوت و متنوع هستند، به هر معصوم الفاظ خاصی نسبت به خود آن معصوم نسبت داده است.
سپس امام عسکری علیه السلام سکوت میکنند، ان شاء الله خدای متعال پدر راوی را بیامرزد، راوی میگوید: آقای ما! فدای شما شوم! چیزی هم راجع به خودتان به ما آموزش دهید.
حضرت میفرمایند: چون خواستی میگویم. حضرت مختصرترین صلوات را برای خودشان میفرمایند.
بعد هم یک صلوات برای حضرت حجّت صلوات الله علیه میفرمایند.
شیخ طوسی رضوان الله تعالی علیه این گنج را برای ما روایت کرده است، خوشا به حال شیخ طوسی رضوان الله تعالی علیه که قریب به نهصد و هشتاد و پنج سال قبل از دنیا رفته است، اما هزار سال بعد، در جلسات حضور دارد. این خاصیت علم است که تمام نمیشود.
مرحوم شیخ عباس قمی رضوان الله تعالی علیه در مفاتیح الجنان این گنج را نقل کرده است، بلافاصله بعد از زیارت جامعهی کبیره این عنوان وجود دارد: «صلوات بر حجج طاهره». این گنج از امام عسکری علیه السلام است.
من به برخی الفاظ آن اشاره میکنم.
هدیهای قبل از زیارت
مثلاً اگر خواستید به حرم حضرت رضا علیه الصلاة والسلام مشرّف شوید، انسان دوست دارد وقتی به جایی میرود دسته گلی ببرد، ما هم چیزی نداریم که به امام رضا علیه السلام تقدیم کنیم.
به یاد آن غلامی که از باغ سیّدالشّهداء صلوات الله علیه… این غلام هم خودش برای سیّدالشّهداء صلوات الله علیه بود، هم باغ برای سیّدالشّهداء صلوات الله علیه بود، هم گل برای سیّدالشّهداء صلوات الله علیه بود، او گُلی چید و به حضرت تقدیم کرد.
خوب است که اگر انسان به محضر امامی میرسد، امثال من که با گناه هم وارد میشوند، یک دسته گل ببرد. آن دسته گل چیست؟ قبل از اینکه وارد حرم شوید، صلوات بر حضرت زهرا سلام الله علیها که امام عسکری علیه السلام فرمودهاند را از طرف امام رضا علیه السلام (یا آن کسی که به زیارت او مشرّف میشوید) بخوانید؛ اینطور انگار دسته گلی تقدیم کردهاید، بعد وارد حرم شوید.
این موضوع مجرّب است، ان شاء الله شما هم تجربه کنید و ادامه دهید.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم، مجرای رحمتِ دنیا و آخرت
امام عسکری سلام الله علیه در مورد پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم عباراتی دارند، ابتدا یک سلام و صلواتی است، بعد عبارت حضرت عسکری، یعنی پدر امام زمان ارواحنا فداه این است… ما خبر نداریم امشب چه شبی است، اگر خدای متعال فضائلی داشته که میتوانسته است در قالب یک انسان روی زمین متجلّی کند و نعوذبالله خساست به خرج داده است، که آن خدا خدای ما نیست، خدای ما جوادِ مطلق است، یعنی بخشندهی مطلق است، خدای ما فیّاضِ مطلق است، یعنی از او همینطور فیض سرازیر میشود، خدای ما اهل خساست نیست، چون چیزی از او کم نمیشود، خساست خلاف شأن خدای متعال است… اگر غیر از این است، که حتماً غیر از این است، امشب شب تولّد کسی است که همهی عظمت ممکن برای افاضه از طرف خدای متعال در او وجود دارد، دیگر بیش از این امکان ندارد، و خدای متعال او را پیغمبر ما قرار داده است.
آنجا حضرت عسکری علیه السلام بعد از مقدّمهای اینطور بیان میکند که «اللّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ كَما رَحِمْتَ بِهِ الْعِبادَ»… حال من توضیح نمیدهم که چرا اینطور ترجمه میکنم که وقت شما گرفته نشود، خدایا! بر پیغمبرت درود بفرست که در این عالم اگر رحمتت را به کسی نازل کردی، فقط و فقط و فقط به گُلِ روی او و به دستِ مبارک او و به قدمِ با برکتِ او و به نگاه مهربانانهی او بود.
درواقع اگر ما بر سرِ سفرهی اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین هم هستیم، همه از کوثرِ پیغمبر هستند، یعنی پیغمبر بود که اینها بودند، یکی از رشحاتِ رحمتِ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم امیرالمؤمنین صلوات الله علیه است، امام زمان ارواحنا فداه است.
امام زمان ارواحنا فداه که همینطور به دنیا نمیآید، قرآن کریم را نگاه کنید، مادرِ حضرت مریم سلام الله علیها نذر کرده بود که فرزند خود را معتکفِ بیت خدا کند و خادمِ بیت الله شود، البته نه مسجدالحرام، بلکه بیت المقدس، یعنی آن جایی که ان شاء الله خدای متعال به دست ما، به قلم ما، به قدم ما، به نیّت ما، اسرائیل را نابود کند، ان شاء الله زمانی هم قبلهی اول مسلمین و محل معراج پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم موکبی برقرار کنیم که سایر انسانها را بر سرِ سفرهی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم دعوت کنیم، ان شاء الله خدای متعال این پرچم و پرچمهای سایر هیئات را در بیت المقدس برافراشته کند و آنجا یک دهه مجلس برگزار کنیم و مسیحیان و یهودیان را بر سرِ سفرهی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم دعوت کنیم، چون فرمود: «كَما رَحِمْتَ بِهِ الْعِبادَ»، نه «رَحِمْتَ بِهِ الشِّیعَة» یا «رَحِمْتَ بِهِ المُؤمِنِین» یا «رَحِمْتَ بِهِ المُسلِمِین»، خدای متعال پیغمبر را فرستاد که رحمت بر همه باشد، ابوسفیان و ابوجهل، خودشان از سرِ سفرهی رحمتِ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم بلند شدند، وگرنه رحمت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم میتوانست شامل حال آنها هم شود، کمااینکه با آن همه خرابکاری، اینها را باز هم زیر سایهی اسلام آوردند، اما خودشان دوباره بیرون رفتند؛ اینطور نبود که خدای متعال نخواهد.
آن روایاتی که میگوید «خدا گمراه میکند»، یا آیاتی که اینطور بیان میکند، میگوید «فاسق را گمراه میکنیم»، یعنی اول هدایت میکند، اما کسی نمیخواهد، گناه میکند، خطا میکند، آدم میکشد، این شخص در مرحلهی بعد سقوط میکند.
اگر یهودیان و مسیحیان و بودائیان و هندوها هم میدانستند که امشب خدای متعال این پیغمبر را فرستاد و بعد از آن فرزندان این پیغمبر را فرستاد که آنها را نجات دهد، آنها هم امشب را جشن میگرفتند.
لذا وجود مبارک پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم برای همهی انسانهاست، بلکه برای همهی موجودات است، «رَحْمَةً لِلْعَالَمِینَ»[4] است، منتها عدّهای خودشان را از سر این سفره بلند کردهاند و رفتهاند، عدّهای هم بیخبر هستند.
زمان میبینید که روزی من و شما میشود که برای این بیخبرها کمک کنیم و اینها را خبر کنیم، خبر میکنیم که شما هم یک پدرِ مهربانی دارید.
همین ماجرا دربارهی امیرالمؤمنین صلوات الله علیه هم هست، اینطور نبود که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را برای شیعیان بیاورند، بقیه خودشان از سر این سفره بلند شدند یا عدّهای هم از این سفره خبر ندارند، اینطور نبود که فقط برای شیعیان باشد، بلکه خودشان رفتهاند.
لذا حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها در همین ایام خطبهای خواندند، به مسجد رفتند و خطبهی فدکیه خواندند، اولین جملهای که از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم فرمودند، آیهی قرآن بود، فرمودند: «لَقَدْ جاءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ اَنْفُسِکُمْ»[5] خدای متعال پیغمبر را فرستاد، بین شما بود، اگر شما گرسنه میشدید، او هم با شما بود، اگر شما سختی میکشیدید، او هم با شما بود، بعد «عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ»…
الحمدلله پیغمبر ما نمرده است، ما با یک موجود مُردهی تاریخ مصرف گذشته سر و کار نداریم، پیامبر ما حیّ است، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم مظهرِ تام و تمام اسم حیّ خدای متعال است، چون «لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ»، اگر زمانی خاری در پای شما برود این پیغمبر طوری است که انگار خار در چشم او رفته است، نمیتواند سختی شما را تحمّل کند، اگر به شما سخت بگذرد او اذیّت میشود.
کسی نزد امام سجّاد علیه السلام آمد، آن هنگام اموال حضرت را مصادره کرده بودند، آن شخص گفت: دیشب شام نخوردیم و… امام سجّاد علیه السلام روی خاک نشست و شروع کرد به گریه کردن. آن کسی که همراه حضرت بود گفت: آقا الآن پولی ندارد، تو را به خدا به او چیزی نگویید، او تحمّل شنیدن هم ندارد.
اگر ما بدانیم مهدیِ زهرا سلام الله علیها که پسرِ این پیغمبر است و در روایت هست که شبیه به پیغمبر است، در بین ائمه علیهم السلام که همه شبیه به پیغمبر هستند، به امام زمان ارواحنا فداه گفته است «شبیه به پیغمبر»… این یعنی شبهاتی بیش از بقیهی ائمه علیهم السلام.
شما بدانید اگر ما امروز در این عالم مشکلی پیدا کنیم، چطور اگر فرزند مادری مریض شود، آن مادر بیشتر از فرزند خود اذیت میشود، مادر حاضر است چشم خود آسیب بخورد ولی خار در چشم فرزند نرود؛ قرآن کریم در مورد پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم و در نتیجه فرزندان پیامبر که ائمهی ما علیهم السلام هستند اینطور فرمود… حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها خطبهی فدکیه را اینطور شروع کرد، فرمود: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيم لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ»، خدای متعال پیغمبری را فرستاد که بین شما بود و نمیتوانست دردها و سختیهای شما را تحمّل کند.
اهل معرفت اگر زمانی گرفتاری داشته باشند به زبان نمیآورند، میگویند الحمدلله خوب هستیم. اگر از آنها بپرسید میگویند اگر من ابراز سختی کنم، امام من اذیّت میشود، چون امام به حال ما اشراف دارد.
«عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُمْ»، آن پیغمبری که ازهد الزاهدین است، در یک جا حرص دارد، کجاست؟ خود را به زحمت میاندازد که شما را حفظ کند، «بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ» نسبت به مؤمنین که رئوف و رحیم است.
من فرصت ندارم که عرض کنم این رئوف و رحیم علی الاطلاق، صفتِ خدای متعال است. خدای متعال برای مردم رئوف و رحیم است، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم هم همانطور. خدای متعال در آیه هم از وصف پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم کم نکرد.
زهرای مرضیه سلام الله علیها خطبهی فدکیه را اینطور شروع کرد، فرمود: «اِنْ تَعْزُوهُ وَتَعْرِفُوهُ تَجِدُوهُ اَبی» اگر بگردید میبینید که او پدر من است.
یعنی من هم که امروز مقابل شما ایستادهام، نیامدهام که یک فدک را از شما بگیرم، من گیرِ یک قباله نیستم، او پدر من است، ما اینطور هستیم، ما خودمان را برای شماها به زحمت میاندازیم، شما بی کس و کار نیستیم.
برای همین فرمود اتفاق عجیبی میافتد…
شما نگاه کنید، وقتی شخصیت مهمّی به جایی میرود، باید محافظین بروند، همه خودشان را سپر او میکنند، در جایی دیده نشده است که مثلاً یک رئیس جمهور خودش را سپر شخص دیگری کند، همیشه برعکس است.
زهرای مرضیه سلام الله علیها فرمود ولی سیستم ما با شما تفاوت دارد، ما استثنائی هستیم. فرمود وقتی جنگ میشد و اوضاع سخت میشد، این پیغمبر اینطور است که وقتی خطر زیاد بود، اینطور نبود که شما سپر او شوید، «قَذَفَ اَخاهُ فی لَهَواتِها» برادر خود را که امیرالمؤمنین صلوات الله علیه بود سپر شما میکرد، با اینکه همهی شما باید فدای علی میشدید! ولی سیستم اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین اینطور است که خودشان را فدای ما میکنند. نه اینکه چون ما مهمتر هستیم، از بس که مهربان هستند.
ما لفظی نداریم که میگوییم «پیغمبر و امام، پدر مهربان هستند»، وگرنه کدام پدر یا مادری اینقدر مهربان است؟ چون ما مهربانی در پدر و مادر را درک کردهایم و میدانیم پدر و مادر یعنی چه، به ما اینطور مثال زدهاند.
در جای دیگری هم دارد، مثلاً در مورد امام زمان ارواحنا فداه دارد «امام زمان باید صبر ایّوب داشته باشد، آنقدر که سختی خواهد دید». مسلّماً صبر امام زمان ارواحنا فداه و امیرالمؤمنین صلوات الله علیه که بیش از صبر حضرت ایّوب علیه السلام است، منتها چون صبر حضرت ایّوب علیه السلام ضرب المثل است، آن را مثال زده است، یعنی عرفی صحبت میکند.
فرمود ما همیشه خودمان را سپر شما کردهایم.
آنجا حضرت عسکری سلام الله علیه در مورد پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم میفرماید: «اللّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ كَما رَحِمْتَ بِهِ الْعِبادَ» خدایا! اگر خواستی رحمتت را به بندگان خودت نازل کنی، بخاطر پیغمبر و با وجود پیغمبر این کار را کن.
اگر رحمتی در این عالم آمده است، از صدر خلقت تا بحال، به برکتِ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم است، و اگر هر کس دیگری هم رحمت دارد، زیر سایهی پیغمبر است. کما اینکه امیرالمؤمنین صلوات الله علیه محصولِ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم است. یعنی روز قیامت کسی نمیتواند بگوید این اسلام چه کاری میتواند کند؟ این پیغمبر علی بن ابیطالب پرورش داده است.
حال باید هر کسی به اندازهی استعداد خود راه بیفتد؛ واضح است که کسی به آنجا نمیرسد، ولی نقطهی اوج، آنجاست.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم واسطهی غفران الهی
امام عسکری علیه السلام در ادامه فرمود: «وَ غَفَرْتَ بِهِ الذُّنُوبَ»، اگر خدا بخواهد کسی را ببخشد، فقط بخاطر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم و با عنایت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم میبخشد.
برای همین در ادعیهی ما، آداب استغفار این است که قبل و بعد از دعاها و استغفار خودتان صلوات بفرستید، یعنی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم را حاجب قرار بدهید.
کمااینکه مرحوم صدرا مفصل در شرح کافی بحث کرده است که… روایت میگوید: «مُحَمَّدٌ حِجَابُ اَللَّهِ»،[6] یعنی هرچه خیر و برکت بخواهد از ناحیهی خدای متعال برسد، خدای متعال مقدّر کرده است که از پنجرهی وجودی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم برسد. و هر کسی بخواهد به محضر خدای متعال راه پیدا کند، باید پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم را واسطه قرار بدهد.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم شاهدِ انبیاء
این موضوع فقط برای ما نیست، قرآن کریم میفرماید که «فَكَيْفَ إِذَا جِئْنَا مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ بِشَهِيدٍ»[7] هر قومی شهیدی میخواهد… «شهید» میخواهد، «شهید» صفت مشبهه است، یعنی دائماً، هر لحظه، آن به آن، شهود میکند. شما الآن مرا نگاه میکنید و من هم شما را نگاه میکنم، شما از باطن و نیّت من خبر ندارید، شما خبر ندارید من در خانه چطور هستم، من هم از شما خبر ندارم، ما یکدیگر را نمیشناسیم، در حد همین ظواهر سلام و علیک میکنیم. چه کسی روز قیامت میتواند دربارهی اعمال من شهادت بدهد؟ آن کسی که تمام زوایا و ظاهر و باطن و نیّت مرا شهود کند، آن شخص کیست؟ باید به من ولایت داشته باشد که همهی جزئیات ظاهر و باطن مرا بداند، هر قومی یک نبی دارد که آن شهید هست، ولیّ آن قوم است، روز قیامت هم او شهادت میدهد که آیا این شخص ایمان آورد و درست عمل کرد یا نفاق داشت یا خوب بود یا بد بود؛ «فَكَيْفَ إِذَا جِئْنَا مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ بِشَهِيدٍ» هر قومی شهیدی دارد… بعد خدای متعال در مورد پیامبر ما میفرماید: «وَجِئْنَا بِكَ عَلَى هَؤُلَاءِ شَهِيدًا» من تو را شهیدِ انبیاء قرار دادم! یعنی روز قیامت تو باید انبیاء را تأیید کنی و شهادت بدهی که ظاهر و باطنشان درست بود. یعنی انبیاء علیهم السلام برای ارتقاءشان در قیامت به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم نیاز دارند.
شیخ حسین نجف رضوان الله تعالی علیه این موضوع را در مورد امیرالمؤمنین صلوات الله علیه هم گفته است، چون امیرالمؤمنین صلوات الله علیه نَفسِ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم است، میگوید: «کُلُ قُومٍ تَوسَلَت بِنَبیٍ وَ بِهِ قَد تَوَسَّلت أنبِیاهَا» هر قومی متوسّل درِ خانهی پیغمبر خود است، و به برکتِ امیرالمؤمنین صلوات الله علیه انبیاء توسّل میکنند. «وَ بِهِ الرُّسلُ کُلَّ مَاشتَدَّ أمرٌ دَعَوُ الله فَاستَجَابَت دُعَاهَا» وقتی پیغمبرها گرفتار میشوند علی علی میکنند.
این «علی علی» کردن یعنی «محمد محمد» گفتن، چون امیرالمؤمنین صلوات الله علیه نفسِ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم است.
یعنی امشب شبِ ولادت کسی است که عیسی بن مریم و موسی بن عمران به نوکری و شاگردی او افتخار میکنند، خدای متعال خیلی برای آخرالزمانیها کلاس گذاشته است که این پیغمبر را فرستاده است.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم پناهِ امیرالمؤمنین صلوات الله علیه
امیرالمؤمنین صلوات الله علیه که در جنگها وقتی وارد نبرد میشد، تمام آنچه داشتند را از بین میبردند…
گفتن این حرف برای ما ساده است که فلان کس مانند «عمروعاص» یا «بُسر بن ابي أرطأة» یا «أبوالأعوَرِ سُلَمِی» یا «عبدالله بن زبیر» که همگی فرمانده جنگ بودند و آدم داشتند از ترس جان خود شلوار از پای خود درآوردند!
کسی که وارد میدان میشد، دشمنان حاضر بودند خودشان را اینطور نابود کنند و آبروی خود را ببرند… کفّار که معلوم نبود به چه چیزی اعتقاد دارند و به چه چیزی اعتقاد ندارند، وقتی امیرالمؤمنین صلوات الله علیه ایستاده بود، میگفتند ملک الموت وردست او ایستاده است، آنجایی که علی هست بوی مرگ میآید، انگار خدا شمشیر بدست گرفته است، چون نمیشود مقابل شمشیر او مقاومت کرد، «هُوَ السَّیفُ سَیفُ اللهِ فِی کُلِّ مَشهَدٍ»، سَیفِ خدا که عدم بریدن و قطع نکردن و شکست خوردن ندارد، سَیفُ الله قاطع است، شمشیر خداست. آن امیرالمؤمنین که در جنگها کاری کرده بود که یاران معاویه زوزه میکشیدند، آن امیرالمؤمنین میفرمود که من در جنگها به پیامبر پناه میبردم.
فقط امیرالمؤمنین صلوات الله علیه میتواند بفرماید این جمله یعنی چه! ما خبر نداریم یعنی چه.
آن امیرالمؤمنینی که در نقلها داریم رکن اولیاء است، یعنی هر کسی در این عالم جایی ایستاده است و قوام دارد، همه تکیه بر علی داریم… این روایت است که امیرالمؤمنین صلوات الله علیه رکن اولیاء است، همه بر او تکیه دارند…
امیرالمؤمنین صلوات الله علیه دو جمله دارد، یکی وقتی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم شهید شد فرمود: رکن اول من شکست.
یعنی آن امیرالمؤمنین صلوات الله علیه که رکنِ عالم وجود است به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم تکیه دارد.
ما باید بدانیم به چه کسی و با چه پیامبری طرف هستیم.
و بعد بالای سر حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها، وقتی ایشان را دفن کرده بود، به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم عرض کرد که (با تسامح ترجمه میکنم) یا رسول الله! وقتی من بعد از شما با داغ شما نمردم، یعنی میتوانم داغ فاطمه را هم تحمّل کنم.
یعنی فکر نمیکردم که بعد از شما زنده بمانم.
آن کسی که عالم به او تکیه دارد، به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم تکیه کرده بود.
واسطهی توبه در قرآن کریم
ما شب ولادت آقایی هستیم که… فکر نکنید پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم برای آن کسانی بود که او را میدیدند.
دو اشاره کنم، ان شاء الله خدای متعال اموات شما را بیامرزد، من هم مادرم و هم مادربزرگم خیلی به این زیارت معتقد بودند و به آن عمل میکردند. این اواخر که مادر من نمیدید، من چند مرتبه این زیارت را برای ایشان خوانده بودم.
یک «زیارت رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلّم از بعید» داریم، یعنی زیارت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم از راه دور.
امشب که به منزل تشریف بردید، یا همهی این زیارت، یا بخشی از آن، یا ترجمهی آن را بخوانید.
آن کسانی که زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم بودند… در قرآن کریم آیهای داریم که میفرماید آنها اشتباه یا خطایی یا گناهی میکردند، بعد میخواستند توبه کنند، «وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا»[8] وقتی گناه میکردند «جَاءُوكَ»… اگر ما باشیم اصلاً رویمان نمیشود مثلاً نزد عالمی برویم و بگوییم که من فلان خطا را کردهام و شما مرا دعا کنید، ولی طرف گناه میکرد، همان لحظه اگر میخواست توبه کند نزد پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم میرفت و میگفت من غلط و اشتباهی کردهام، مرا دعا کن… «وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ» به محضر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم میآمدند، «فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ»، میگفتند من اشتباه کردم، مرا دعا کن، «وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ» پیغمبر برای اینها دعا میکرد، «لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا» خدا هم از اینها میگذشت.
این عبارت را مدنظر داشته باشید.
در این «زیارت حضرت رسول از بعید»، یعنی زیارت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم از راه دور، برای ما که نمیتوانیم برویم، در مفاتیح هم موجود است، میگوییم: خدایا! تو در قرآن فرمودی «وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا»، نزد پیغمبر میرفتند و استغفار میکردند، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم هم برای آنها دعا میکرد و خدایا تو هم میبخشیدی؛ خدایا! ما زمانی به دنیا آمدهایم که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم را نمیبینیم، اما او پیغمبرِ ماست، او صدای ما را میشنود، ما او را واسطه قرار میدهیم تا تو به برکتِ او ما را ببخشی.
یعنی اینطور نیست که فقط در زمان حیات پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم باشد.
در اینباره دو نکته عرض میکنم.
نکتهای از دعای ابوحمزه
نکتهی اول اینکه امام سجّاد علیه الصلاة والسلام در دعای ابوحمزه عرض میکند: خدایا! اگر مرا به جهنّم بیندازی، آیا پیامبر تو خوشحال میشود؟ پیامبر تو ناراحت میشود.
یعنی اگر گنهکار بداند که اگر من به جهنّم بروم، غیر از اینکه خودم عذاب میکشم، پیغمبر هم اذیت میشود…
بعد آنجا امام سجّاد علیه السلام به ما یاد داده است که بگوییم خدایا تو که پیغمبرت را دوست داری، پیغمبرت را اذیت نکن، من بندهی بدی هستم، ولی او را طوری به ما رئوف و رحیم قرار دادی که او نمیتواند تحمّل کند، مگر خودت نفرمودی که «عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ»، نمیتواند درد ما را تحمّل کند، بخاطر پیغمبر هم که شده است هوای ما را داشته باش.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم ما را رصد میکند
یا در روایتی از امام صادق علیه الصلاة والسلام رسیده است که روزی شخصی به محضر حضرت رسید و حضرت فرمود: چرا شما اینقدر پیغمبر را اذیت میکنید؟
آن شخص گفت: آقا! ما فدایی پیغمبر هستیم، وقتی نام مبارک پیامبر میآید ما صلوات میفرستیم، ما چه زمانی پیامبر را اذیت کردهایم؟
حضرت صادق علیه السلام فرمود: مگر شما نمیدانید که اعمال شما به پیغمبر عرضه میشود؟
شما فکر نکنید که پیامبر زمان ما نعوذبالله مُرده است، توجّه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم الآن به ما کمتر از آن زمانی که ظاهراً در این دنیا زنده بود نیست.
حضرت فرمود: مگر شما نمیدانید که اعمال شما به پیغمبر عرضه میشود؟
همان زمان هم که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم زنده بود که همهی مسلمین در مدینه نبودند، عدّهای به حبشه رفته بودند، اعمال آنها چطور عرضه میشد؟ اعمال ما هم الآن همانطور عرضه میشود.
حضرت صادق علیه السلام فرمود: اعمال شما به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم عرضه میشود، بعد اعمال شما را نگاه میکند، اگر ببیند پروندهی شما ایراد دارد، اذیّت میشود، گریه میکند.
یعنی ما پدری داریم که از این دنیا رفته است، ولی دیدهاید که پدری فرزند خود را رصد میکند؟ وقتی کار خوب کند خوشحال میشود، اگر کار بدی کند دل او میشکند.
ما کسی را داریم که اینجا نیست ولی ما را رصد میکند، برای گناهان ما استغفار میکند، حال او برای مشکلاتی که برای ما بوجود میآید بد میشود.
امام صادق علیه السلام فرمود: اینقدر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم را اذیت نکنید، یعنی بدانید که شما در محضر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم هستید.
لذا حضرت عسکری علیه السلام فرمود: «كَمَا غَفَرْتَ بِهِ الذُّنُوبَ»، اگر کسی میخواهد گناهش بخشیده شود، با پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم بخشیده میشود.
در ادامه فرمود: «وَفَرَّجْتَ بِهِ الْكُرُوبَ» اگر غمی بخواهد برطرف شود، با پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم برطرف میشود.
لذا شما این را بدانید اگر روزی دل شما در جایی شکست، اگر دلتان نخواست که سفرهی دلتان را با کسی باز کنید، این پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم است که باید سفرهی دلتان را برای او باز کنید.
اگر دلمان گرفت
اگر زمانی دل شما گرفته بود، امتحان کنید، یا صلوات بفرستید، یا زیارت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم بخوانید، یا مثلاً حدیث کساء بخوانید.
من بارها امتحان کردهام، بر سر مزار تازهگذشته این موضوع را فراوان امتحان کردهام. نزدیکان متوفی نمیتوانند از مزار او بلند شوند، گریه میکنند و حالشان بد است. این موضوع را امتحان کنید و ببینید، کنار اینها بصورت ساده حدیث کساء بخوانید، وقتی تمام شد بگویید برویم، میبینید که بلند میشوند. یعنی دلها آرام میشود. در حدیث کساء دارد که «وَلا مَغْمُومٌ اِلاّ وَكَشَفَ اللَّهُ غَمَّهُ»، همّ و غم با نام مبارک پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم برطرف میشود.
خدای متعال خیلی به ما عظمت داده است.
«ابوحاتم رازی» میگوید وقتی امام رضا علیه السلام به نیشابور آمد و آن حدیث سلسلة الذّهب که اسامی ائمه علیهم السلام بود را خواند، من شنیدم.
به شام رفته بودم، در شام کسی که صرع داشت جلوی من افتاد و غش کرد، وقتی من در گوش او اسامی این ائمه را گفتم، بلند شد و نشست.
اگر حواس ما باشد و قدر بدانیم خدای متعال به ما گنج داده است.
خلاصه اینکه من یقین دارم امشب اگر کسی، ولو توسّل بیست ثانیهای، یعنی یک توجّه داشته باشد… توسّل یعنی چه؟ یعنی گوشهای به این موضوع توجّه کند که یا رسول الله! روزی ما نبوده است که شما را زیارت کنیم، ما تازه از عزای پسر شما بیرون آمدهایم، بزودی هم میخواهیم وارد عزای دختر شما شویم، پروندهی ما هم بدست شماست، شما هم خودتان بیش از من برای من گریه و استغفار کردهاید… خودتان را به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم یا به امام زمان ارواحنا فداه یا به هر امامی عرضه کنید، اثر محسوس خواهید دید.
ما صاحب داریم
این بزرگواران عجیب نگران ما بودند، امام صادق علیه السلام فرمود: پدر من هر روز هزار مرتبه برای گنهکاران شیعه استغفار میکرد.
یعنی امام باقر علیه السلام هر روز هزار مرتبه ما را یاد میکرده است، اما معلوم نیست ما هر سال چند مرتبه امام باقر علیه السلام را یاد کنیم!
ما کسانی را داریم که اینها «عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ» هستند، اینها نمیتوانند سختی و مشکل ما را تحمّل کنند، حاضر هستند خودشان به دردسر بیفتند… زهرای مرضیه سلام الله علیها فرمود پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم برادر خود یعنی امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را جلو میانداخت که شما سالم بمانید.
این درست است که امیرالمؤمنین صلوات الله علیه قَدَرقدرت بود ولی در جنگها خیلی زخم برمیداشت، چون باید یک تنه دفاع میکرد. گاهی شصت ضربهی شمشیر به تن مبارک امیرالمؤمنین صلوات الله علیه اصابت میکرد.
این بزرگوران اینطور هستند که نگاه نمیکنند چه کسی مهمتر است، بلکه خودشان را فدا میکنند. همانطور که مادر خود را نگاه نمیکند و خود را سپرِ بچه میکند. این عزیزان نسبت به ما اینطور هستند.
لذا اگر ما بدانیم که ما صاحب داریم… ما کسانی را داریم که با گریهی ما گریه میکنند… امیرالمؤمنین صلوات الله علیه فرمود: «إِنَّا نَمْرَضُ لِمَرَضِكُمْ»،[9] اگر سر شما درد بگیرد سر ما درد میگیرد.
شیعه باید نسبت به شادیهای اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین شاد باشد و نسبت به غمهای اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین غمگین؛ اما آنها میفرمایند ما اینطور هستیم، اگر شما شاد باشید ما شاد هستیم، اگر شما غمگین باشید ما غمگین هستیم، اگر شما مریض باشید ما مریض میشویم.
یعنی اگر شخصی این موضوع را بداند، آن لحظهای که سیلی بر صورت یک شیعهی امیرالمؤمنین صلوات الله علیه میزند، باید بداند که امیرالمؤمنین صلوات الله علیه طوری درک میکند که نعوذبالله انگار به صورت امیرالمؤمنین صلوات الله علیه سیلی زدهاند. در این زمینه روایات فراوانی داریم.
شروع کنندهی خیر
راوی میگوید حال من خیلی بد بود، خواستم بخوابم که گفتم حیف است، امروز جمعه است و امیرالمؤمنین صلوات الله علیه میخواهد در مسجد خطبه بخواند، خوابیدم اما چشم خود را باز کردم و گفتم حیف است. کمی بهتر شدم اما با هر سختی که بود بلند شدم و به مسجد رفتم، اما دوباره حال من بد شد، ولی دیگر حیف بود، نشستم و خطبهی حضرت را شنیدم. وقتی حضرت نماز خواند به من اشاره فرمود که جلو بیا.
همینکه جلو رفتم به حضرت عرض کردم: آقا! سر من خیلی درد میکرد و تب و لرز داشتم و به عشق شما آمدم. امیرالمؤمنین صلوات الله علیه فرمود: من تو را آوردهام.
یعنی اگر روز قیامت پشت صحنهی امشب را به ما نشان بدهند، خواهیم دیدم که امام زمان ارواحنا فداه ما را راهی کرده است که بیاییم، اینطور نبوده است که ما آمده باشیم، هیچ چیزی از ما شروع نمیشود، ما شروع کنندهی هیچ خیری نیستیم.
امیرالمؤمنین صلوات الله علیه فرمود: من تو را آوردهام.
راوی تصوّر کرد چون خانهی او نزدیک مسجد است، مثلاً علم حضرت به اندازهی حوالی مسجد است، عرض کرد: آقا! شما به اطراف دارالحکومه و مسجد احاطه دارید؟ حضرت فرمود: ما به شرق و غرب عالم احاطه داریم. بعد فرمود: «إِنَّا نَمْرَضُ لِمَرَضِكُمْ»، اگر شما مریض شوید ما بیمار میشویم، اگر شما درد بکشید ما درد میکشیم، اگر به شما سختی برسد به ما سختی میرسد.
دعای امام صادق علیه السلام برای زوّار امام حسین علیه السلام
امام صادق علیه السلام که ان شاء الله من فدای ایشان شوم که هر چیزی از هر جای دین به ما رسیده است از امام صادق علیه السلام است، اگر من امشب میخواستم فقط فهرست کنم که چه چیزهایی از امام صادق علیه السلام به ما رسیده است… هر چیزی شما از دین میدانید از امام صادق علیه السلام است، زیارت عاشورا، گریه بر سیّدالشّهداء صلوات الله علیه، اصل زیارت، پیادهروی زیارت، پذیرایی، غدیر، ولایت، تولّی، تبرّی، نماز، روزه، هر چیزی که داریم از امام صادق علیه السلام رسیده است و ما بر سرِ سفرهی امام صادق علیه السلام هستیم.
راوی میگوید وارد شدم و دیدم امام صادق سلام الله علیه بعد از نماز واجب خود به سجده رفته است.
هر آدمی بعد از نماز یک حق استجابت دعا دارد، حال امام معصوم در سجدهی بعد از نماز است، دیدم اینطور میگویند: «اَللَّهُمَّ اِرْحَمْ زُوَّارِ قَبْرِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْحُسَيْنِ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْهِ»،[10] امام صادق علیه السلام دعای بعد از نماز خود را خرج زوّار کرده است، به ما هم یاد داده است… در ادامه به خدای متعال عرض میکند که خدایا! به آن صورتهایی که باد وزید و پوست آنها در راه زیارت جدّ من خشک شد، رحمت خودت را نازل کن. بر آن صورتهایی که آفتاب میتابد رحمت خودت را نازل کن.
در مسیر اربعین هر وقت آفتاب به صورت من میتابد عرض میکنم الحمدلله که امام صادق علیه السلام ما را این لحظه دعا کرده است.
حضرت صادق علیه السلام در ادامه اینطور به خدای متعال عرض کرد که «وَ اِرْحَمْ تِلْكَ اَلْقُلُوبَ» به آن قلبهایی که «اِحْتَرَقَتْ لَنَا» برای ما سوخت و اشکی که جاری شد…
اینها به ما اشراف دارند، به ما محبّت دارند، از سر محبّت هم ما را بر سرِ این سفره آوردهاند.
در این حد که با یکدیگر این شادی و نعمت را ابراز کنیم که خدا را شاکر هستیم، گرچه نمیتوانیم حق شکر را بجا بیاوریم، که بر سر سفرهی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم و امام صادق صلوات الله علیه هستیم، خواستم چند جمله عرض کنم.
بشارت امام صادق علیه السلام به زوّار امام رضا علیه السلام
کلام خود را با این روایت از امام صادق سلام الله علیه ختم میکنم که شما ببینید اینها چقدر مهربان هستند، این لطف بیش از بقیه شامل حال ما ایرانیها شده است. برای همه است ولی برای ما بیشتر است.
میدانید روز قیامت اوضاع طوری است که زبان آدمها از حول و تکان بند میآید، امیرالمؤمنین صلوات الله علیه در اینباره خطبهی مفصلی دارد.
دیدهاید اگر کسی را در لحظهی ارتکاب جرم دستگیر کنند، نمیتواند حرف بزند.
روز قیامت چون اینطور نیست که پروندهای به من بدهند و من آن پرونده را در جیب خود بگذارم، بلکه همه اعمال مرا میبینند، بلکه بالاتر است و حقیقتِ اعمال مرا میبینند، لذا در نقلی دارد که امیرالمؤمنین صلوات الله علیه فرمودند که انسانها نمیتوانند حرف بزنند.
شاید یکی از جهاتی که میگویند روز قیامت همهی دهانها بسته میشود از شدّت حول و تکان است.
قرآن کریم میفرماید روز قیامت همه جاثیه هستند، همه به زانو درآمدهاند، یعنی همه عاجز شدهاند. قرآن کریم میفرماید: «وَكُلَّ إِنْسَانٍ أَلْزَمْنَاهُ طَائِرَهُ فِي عُنُقِهِ»[11] نامهی اعمال هر آدمی را بدست او میدهند، «وَنُخْرِجُ لَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ كِتَابًا يَلْقَاهُ مَنْشُورًا» این نامه باز هم هست و همه میبینند، بعد خدای متعال میفرماید «اقْرَأْ كِتَابَكَ»[12] خودت بگو «كَفَى بِنَفْسِكَ الْيَوْمَ عَلَيْكَ حَسِيبًا» با تو چکار کنیم؟
اینجا ببینید امام صادق سلام الله علیه چه بشارتی به ما داده است، فرمود: «يُقْتَلُ حَفَدَتِي بِأَرْضِ خُرَاسَانَ»[13] نوهی مرا در خراسان میکشند، اگر کسی او را در آن غربت زیارت کند، «أَخَذْتُهُ بِيَدِي يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ» روز قیامت من دست او را میگیرم «فَأَدْخَلْتُهُ اَلْجَنَّةَ» او را وارد بهشت میکنم.
این جمله اولاً یعنی ما سلطان روز قیامت هستیم، اما یک نکته هم دارد، آن هم این است که در این دنیا به پسرم علی بن موسی الرضا سلام الله علیه پناه ببرید.
اگر در این دنیا به امام رضا علیه السلام پناه ببریم، بهانه برای اینکه امام صادق علیه السلام روز قیامت دست ما را بگیرد ایجاد میشود.
غیر از اینکه امام رضا علیه السلام فرمود اگر کسی به زیارت من بیاید من سه جا به فریاد او میرسد، یکی از آنها «إِذَا تَطَايَرَتِ اَلْكُتُبُ»[14] است، یعنی لحظهای که آبروی او در خطر است و میخواهند نامهی اعمال را به او بدهند، امام صادق علیه السلام فرمود: من هم میآیم… در جای دیگری فرمود من تضمین میکنم، در جای دیگری هم فرمود «أَخَذْتُهُ بِيَدِي يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ» روز قیامت من دست او را میگیرم و او را وارد بهشت میکنم.
دعا
خدایا! ما در ایران هستیم و در حصن حصین امام رضا علیه السلام هستیم، امشب هم به برکت حضرت صادق علیه السلام و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم، امام رضا علیه السلام را یاد کردیم، خدایا! در دنیا و آخرت ما را جز درِ خانه و در پناه اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین به جای دیگری پناهنده نفرما.
خدایا! ما را از دیدار امام زمان ارواحنا فداه قبل از مرگمان، ناکام نفرما.
خدایا! زیارت حضرت، خدمت به حضرت، شهادت در راه حضرت را روزی ما بفرما.
خدایا! نصرت امام زمان ارواحنا فداه را روزی ما بفرما.
خدایا! رضایت آن حضرت را شامل حال ما بفرما.
خدایا! آن عظیم الشأن را دعاگوی ما قرار بده.
خدایا! سایهی پُربرکت رهبر معظم انقلاب را بر سر ما مستدام بدار.
خدایا! امام امّت، شهدای عظیم الشأن، شهدای مدافع حرم، شهدای مقاومت، شهدای قدس، شهدای طول تاریخ اسلام و شیعه را بر سر سفرهی باکرامت رسول خدا صلی الله علیه و آله میهمان و متنعّم بفرما.
خدایا! هر کسی از اموات این جمع، اموات مؤمنین در طول تاریخ محبّ اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین بوده است، در مجلس ما شریک بفرما.
خدایا! نابودی اسرائیل را به دست و قدم و قلم و کمک ما مقدّر بفرما.
خدایا! ما را با پرچم «علی ولی الله» فاتحان بر این اشغالگران قرار بده.
به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
اللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم.
[1]– سوره مبارکه غافر، آیه 44.
[2]– سوره مبارکه طه، آیات 25 تا 28.
[3]– الصّحيفة السّجّاديّة، ص 98.
[4] سوره مبارکه انبیاء، آیه 107 (وَمَا أَرْسَلْنَاک إِلَّا رَحْمَةً لِلْعَالَمِینَ)
[5] سوره مبارکه بقره، آیه 128 (لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ)
[6] الکافي، جلد ۱، صفحه ۱۴۵ (اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ جُمْهُورٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلصَّلْتِ عَنِ اَلْحَكَمِ وَ إِسْمَاعِيلَ اِبْنَيْ حَبِيبٍ عَنْ بُرَيْدٍ اَلْعِجْلِيِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ يَقُولُ: بِنَا عُبِدَ اَللَّهُ وَ بِنَا عُرِفَ اَللَّهُ وَ بِنَا وُحِّدَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى وَ مُحَمَّدٌ حِجَابُ اَللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى .)
[7] سوره مبارکه نساء، آیه 41 (فَكَيْفَ إِذَا جِئْنَا مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ بِشَهِيدٍ وَجِئْنَا بِكَ عَلَىٰ هَٰؤُلَاءِ شَهِيدًا)
[8] سوره مبارکه نساء، آیه 64 (وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ رَسُولٍ إِلَّا لِيُطَاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ ۚ وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا)
[9] بصائر الدرجات في فضائل آل محمد علیهم السلام، جلد ۱، صفحه ۲۶۰ (حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ هَاشِمٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ سَيْفٍ عَنْ أَبِيهِ قَالَ حَدَّثَنِي عَبْدُ اَلْكَرِيمِ بْنُ عَمْرٍو عَنْ أَبِي اَلرَّبِيعِ اَلشَّامِيِّ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ بَلَغَنِي عَنْ عَمْرِو بْنِ إِسْحَاقَ حَدِيثٌ فَقَالَ أَعْرِضْهُ قَالَ دَخَلَ عَلَى أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ فَرَأَى صُفْرَةً فِي وَجْهِهِ قَالَ مَا هَذِهِ اَلصُّفْرَةُ فَذَكَرَ وَجَعاً بِهِ فَقَالَ لَهُ عَلِيٌّ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ إِنَّا لَنَفْرَحُ لِفَرَحِكُمْ وَ نَحْزَنُ لِحُزْنِكُمْ وَ نَمْرَضُ لِمَرَضِكُمْ وَ نَدْعُو لَكُمْ فَتَدْعُونَ فَنُؤَمِّنُ قَالَ عَمْرٌو قَدْ عَرَفْتُ مَا قُلْتَ وَ لَكِنْ كَيْفَ نَدْعُو فَتُؤَمِّنُ فَقَالَ إِنَّا سَوَاءٌ عَلَيْنَا اَلْبَادِي وَ اَلْحَاضِرُ فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ صَدَقَ عَمْرٌو .)
[10] مصباح الزائر، جلد ۱، صفحه ۱۹۳ (وَ عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ وَهْبٍ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ وَ هُوَ فِي مُصَلاَّهُ، فَجَلَسْتُ حَتَّى قَضَى صَلاَتَهُ فَسَمِعْتُهُ يُنَاجِي رَبَّهُ فَيَقُولُ: «يَا مَنْ خَصَّنَا بِالْكَرَامَةِ، وَ وَعَدَنَا بِالشَّفَاعَةِ، وَ حَمَّلَنَا اَلرِّسَالَةَ، وَ جَعَلَنَا وَرَثَةَ اَلْأَنْبِيَاءِ، وَ خَتَمَ بِنَا اَلْأُمَمَ اَلسَّالِفَةَ، وَ خَصَّنَا بِالْوَصِيَّةِ، وَ أَعْطَانَا عِلْمَ مَا مَضَى وَ مَا بَقِيَ، وَ جَعَلَ أَفْئِدَةً مِنَ اَلنَّاسِ تَهْوِي إِلَيْنَا، اِغْفِرْ لِي وَ لِإِخْوَانِي وَ زُوَّارِ قَبْرِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْحُسَيْنِ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْهِ ، اَلَّذِينَ أَنْفَقُوا أَمْوَالَهُمْ، وَ أَشْخَصُوا أَبْدَانَهُمْ رَغْبَةً فِي بِرِّنَا، وَ رَجَاءً لِمَا عِنْدَكَ فِي صِلَتِنَا، وَ سُرُوراً أَدْخَلُوهُ عَلَى نَبِيِّكَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ، وَ إِجَابَةً مِنْهُمْ لِأَمْرِنَا، وَ غَيْظاً أَدْخَلُوهُ عَلَى عَدُوِّنَا. أَرَادُوا بِذَلِكَ رِضْوَانَكَ، فَكَافِهِمْ عَنَّا بِالرِّضْوَانِ، وَ اِكْلَأْهُمْ بِاللَّيْلِ وَ اَلنَّهَارِ، وَ اُخْلُفْ عَلَى أَهَالِيهِمْ وَ أَوْلاَدِهِمُ اَلَّذِينَ خُلِّفُوا أَحْسَنَ اَلْخَلَفِ، وَ اِصْحَبْهُمْ، وَ اِكْفِهِمْ شَرَّ كُلِّ جَبَّارٍ عَنِيدٍ، وَ كُلِّ ضَعِيفٍ مِنْ خَلْقِكَ وَ شَدِيدٍ، وَ شَرَّ شَيَاطِينِ اَلْإِنْسِ وَ اَلْجِنِّ، وَ أَعْطِهِمْ أَفْضَلَ مَا أَمَّلُوا مِنْكَ فِي غُرْبَتِهِمْ عَنْ أَوْطَانِهِمْ، وَ مَا آثَرُونَا بِهِ عَلَى أَبْنَائِهِمْ وَ أَهَالِيهِمْ وَ قَرَابَاتِهِمْ. اَللَّهُمَّ إِنَّ أَعْدَاءَنَا عَابُوا عَلَيْهِمْ خُرُوجَهُمْ، فَلَمْ يَنْهَهُمْ ذَلِكَ عَنِ اَلنُّهُوضِ وَ اَلشُّخُوصِ إِلَيْنَا، خِلاَفاً مِنْهُمْ عَلَى مَنْ خَالَفَنَا. فَارْحَمْ تِلْكَ اَلْوُجُوهَ اَلَّتِي غَيَّرَتْهَا اَلشَّمْسُ، وَ اِرْحَمْ تِلْكَ اَلْخُدُودَ اَلَّتِي تَقَلَّبُ عَلَى قَبْرِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ، وَ اِرْحَمْ تِلْكَ اَلْأَعْيُنَ اَلَّتِي جَرَتْ دُمُوعُهَا رَحْمَةً لَنَا، وَ اِرْحَمْ تِلْكَ اَلْقُلُوبَ اَلَّتِي جَزِعَتْ وَ اِحْتَرَقَتْ لَنَا، وَ اِرْحَمْ تِلْكَ اَلصَّرْخَةَ اَلَّتِي كَانَتْ لَنَا. اَللَّهُمَّ إِنِّي أَسْتَوْدِعُكَ تِلْكَ اَلْأَنْفُسَ وَ تِلْكَ اَلْأَبْدَانَ، حَتَّى تُرَوِّيَهُمْ مِنَ اَلْحَوْضِ يَوْمَ اَلْعَطَشِ» . قَالَ: فَمَا زَالَ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْهِ يَدْعُو بِهَذَا اَلدُّعَاءِ وَ هُوَ سَاجِدٌ، فَلَمَّا اِنْصَرَفَ قُلْتُ لَهُ: جُعِلْتُ فِدَاكَ، لَوْ أَنَّ اَلدُّعَاءَ اَلَّذِي سَمِعْتُهُ مِنْكَ كَانَ لِمَنْ لاَ يَعْرِفُ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَظَنَنْتُ أَنَّ اَلنَّارَ لاَ تَطْعَمُ مِنْهُ شَيْئاً أَبَداً، وَ اَللَّهِ لَقَدْ تَمَنَّيْتُ أَنِّي كُنْتُ زُرْتُهُ وَ لَمْ أَحُجَّ. فَقَالَ: «مَا أَقْرَبَكَ مِنْهُ! فَمَا اَلَّذِي يَمْنَعُكَ مِنْ زِيَارَتِهِ يَا مُعَاوِيَةُ ؟ وَ لِمَ تَدَعُ ذَلِكَ؟». قَالَ: قُلْتُ: جُعِلْتُ فِدَاكَ، لَمْ أَدْرِ أَنَّ اَلْأَمْرَ يَبْلُغُ هَذَا كُلَّهُ. قَالَ: «يَا مُعَاوِيَةُ وَ مَنْ يَدْعُو لِزُوَّارِهِ فِي اَلسَّمَاءِ أَكْثَرُ مِمَّنْ يَدْعُو لَهُمْ فِي اَلْأَرْضِ؟! لاَ تَدَعْهُ لِخَوْفٍ مِنْ أَحَدٍ، فَمَنْ تَرَكَهُ لِخَوْفٍ رَأَى مِنَ اَلْحَسْرَةِ مَا يَتَمَنَّى أَنَّ قَبْرَهُ نَبَذَهُ. أَمَا تُحِبُّ أَنْ يَرَى اَللَّهُ شَخْصَكَ وَ سَوَادَكَ مِمَّنْ يَدْعُو لَهُ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ؟ أَمَا تُحِبُّ أَنْ تَكُونَ غَداً مِمَّنْ يُصَافِحُهُ اَلْمَلاَئِكَةُ؟ أَمَا تُحِبُّ أَنْ تَكُونَ غَداً فِي مَنْ رُئِيَ وَ لَيْسَ عَلَيْهِ ذَنْبٌ يُتْبَعُ بِهِ؟، أَمَا تُحِبُّ أَنْ تَكُونَ غَداً فِي مَنْ يُصَافِحُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ »؟ .)
[11] سوره مبارکه اسراء، آیه 13 (وَكُلَّ إِنْسَانٍ أَلْزَمْنَاهُ طَائِرَهُ فِي عُنُقِهِ ۖ وَنُخْرِجُ لَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ كِتَابًا يَلْقَاهُ مَنْشُورًا)
[12] سوره مبارکه اسراء، آیه 14 (اقْرَأْ كِتَابَكَ كَفَىٰ بِنَفْسِكَ الْيَوْمَ عَلَيْكَ حَسِيبًا)
[13] عيون أخبار الرضا عليه السلام، جلد ۲، صفحه ۲۵۹ (حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ تَاتَانَةَ وَ اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ هِشَامٍ اَلْمُكَتِّبُ وَ أَحْمَدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ وَ مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ اَلْمُتَوَكِّلِ وَ عَلِيُّ بْنُ هِبَةِ اَللَّهِ اَلْوَرَّاقُ رَضِيَ اَللَّهُ عَنْهُمْ قَالُوا حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ حَمْزَةَ بْنِ حُمْرَانَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : يُقْتَلُ حَفَدَتِي بِأَرْضِ خُرَاسَانَ فِي مَدِينَةٍ يُقَالُ لَهَا طُوسُ مَنْ زَارَهُ إِلَيْهَا عَارِفاً بِحَقِّهِ أَخَذْتُهُ بِيَدِي يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ فَأَدْخَلْتُهُ اَلْجَنَّةَ وَ إِنْ كَانَ مِنْ أَهْلِ اَلْكَبَائِرِ قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ وَ مَا عِرْفَانُ حَقِّهِ قَالَ يَعْلَمُ أَنَّهُ إِمَامٌ مُفْتَرَضُ اَلطَّاعَةِ شَهِيدٌ مَنْ زَارَهُ عَارِفاً بِحَقِّهِ أَعْطَاهُ اَللَّهُ تَعَالَى لَهُ أَجْرَ سَبْعِينَ أَلْفَ شَهِيدٍ مِمَّنِ اُسْتُشْهِدَ بَيْنَ يَدَيْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَلَى حَقِيقَةٍ .)
[14] عيون أخبار الرضا عليه السلام، جلد ۲، صفحه ۲۵۵ (حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِمْرَانَ اَلدَّقَّاقُ وَ مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ اَلسِّنَانِيُّ وَ عَلِيُّ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْوَرَّاقُ وَ اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هِشَامٍ اَلْمُكَتِّبُ رَضِيَ اَللَّهُ عَنْهُمْ قَالُوا حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ اَلْكُوفِيُّ اَلْأَسَدِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ صَالِحٍ اَلرَّازِيِّ عَنْ حَمْدَانَ اَلدِّيوَانِيِّ قَالَ قَالَ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ : مَنْ زَارَنِي عَلَى بُعْدِ دَارِي أَتَيْتُهُ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ فِي ثَلاَثِ مَوَاطِنَ حَتَّى أُخَلِّصَهُ مِنْ أَهْوَالِهَا إِذَا تَطَايَرَتِ اَلْكُتُبُ يَمِيناً وَ شِمَالاً وَ عِنْدَ اَلصِّرَاطِ وَ عِنْدَ اَلْمِيزَانِ .)